مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ تیر ۱۳۲۴ نشست ۱۳۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویبنامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات- اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آئین‌نامه‌ها - بخش نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
سال اول - شماره ۱۲۶ مدیر: سیدمحمد هاشمی نماینده مجلس شورای ملی - چهارشنبه ۲۷ تیر ماه ۱۳۲۴
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۴۰۰
مذاکرات مجلس
جلسه ۱۳۱
صورت مشروح مجلس روز سه شنبه ۲۶ تیر ۱۳۲۴ نشست ۱۳۱
فهرست مطالب:
۱- قرائت و تصویب صورت مجلس قبل ۲- معرفی دولت از طرف آقای صدر نخست‌وزیر و تقدیم و قرائت برنامه ۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دکتر مصدق ۴- موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه. ۵- اخبار مجلس
- قرائت و تصویب صورت مجلس قبل
۱- قرائت و تصویب صورت مجلس قبل
- معرفی دولت از طرف آقای صدر نخست‌وزیر و تقدیم و قرائت برنامه
۲- معرفی دولت از طرف آقای صدر نخست‌وزیر و تقدیم و قرائت برنامه
رئیس - بسیار خوب - آقای نخست وزیر
نخست وزیر (آقای صدر) - پس از تشکر حسن ظن و تمایلی که نمایندگان محترم نسبت به اینجانب ابراز داشته اند بنا بر فرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی دولت را تشکیل و آقایان وزیران را به مجلس شورای ملی معرفی می نمایم:
جناب آقای حسنعلی کمال‌هدایت وزیر دادگستری
جناب آقای محمود بدر وزیر دارایی
جناب آقای عباسقلی گلشاییان وزیر بازرگانی و پیشه و هنر
جناب آقای مصطفی عدل وزیر مشاور
جناب آقای ابراهیم زند وزیر جنگ
جناب آقای دکتر سعید مالک وزیر بهداری
جناب آقای دکتر محمد نخعی وزیر کشاورزی
جناب آقای نادر آراسته وزیر راه
جناب آقای انوشیروان سپهبدی وزیر امور خارجه
جناب آقای غلامحسین رهنما وزیر فرهنگ
وزیر پست و تلگراف بعداً معرفی میشود.
وزارت کشور نیز عجالتاً به عهده این جانب خواهد بود.
برنامه دولت را هم تقدیم می کنم.
رئیس - برنامه طبع و توزیع بعدا مطرح میشود.
جمعی از نمایندگان - خوانده شود.
آقای هاشمی منشی بشرح ذیل قرائت نمودند
چون باید روشی که دولت برای اداره امور کشور دارد به صورت برنامه تنظیم و تقدیم شود اصول و رئوس اقداماتی را که مصمم به اجرای کامل آن‌می‌باشد در ضمن یازده ماده بعرض مجلس شورای ملی می‌رساند.
برنامه کابینه نخست وزیر
اینک مواد برنامه:
- ۱) حفظ و تحکیم مناسبات حسنه بین کشور ایران و کشورهای دول متفق و سایر دولتهای دوست همیشه هدف اصلی دولت ایران بوده و دولت اینجانب نیز از وظایف مهمه و اولیه خود می‌داند که تمام مساعی خود را برای تشیید و تأیید آن به کار برد - رویه دولت این جانب برای رسیدن به این‌مقصود صمیمانه و صادقانه است و نسبت به هر یک از متفقین بزرگ ما یکسان و صرفاً بر اساس استقلال کامل سیاسی و اقتصادی ایران و احترام متقابل‌طبق مقررات پیمان سه‌گانه و منشور آتلانتیک و اعلامیه تهران انجام خواهد گرفت.
- ۲) مطالعه در امور اقتصادی به منظور اتخاذ و استقرار اصول و تشکیلاتی که متناسب با مقتضیات و مصالح کشور و رفاه عامه میباشد.
- ۳) تجدید نظر در قانون مالیات بر درآمد و بعضی از مالیاتهای دیگر و تأمین توازن بودجه.
- ۴) استقرار کامل امنیت در تمام شئون کشور به وسیله اجرای قطعی قوانین و اصلاح و تقویت سازمانهای مسئول.
- ۵) تهیه کار برای بیکاران به وسیله تشویق شرکتهای خصوصی و فراهم ساختن وسیله استفاده از سرمایه‌های کوچک و اقدام به کارهای عام‌المنفعه مانند امتداد راههای آهن و آسفالت نمودن شاهراهها و آبیاری.
- ۶) بهبود وضع کارگران و کشاورزان بر طبق قوانین مخصوصی که از مجلس شورای ملی خواهد گذشت.
- ۷) بهبود وضع کارمندان دولت و تجدید نظر در قوانین استخدامی.
- ۸) اجرای سازمان جدید وزارت بهداری پس از تصویب کمیسیون بهداری مجلس شورای ملی و تنظیم برنامه چندساله برای اصلاح بهداشت کشور.
- ۹) تعقیب مطالعه و اصلاح برنامه‌های تحصیلی، تسریع در اجرای قانون تعلیمات اجباری و اقدام در تأسیس دانشسراها در نقاط مختلف کشور.
- ۱۰) تجدید نظر در قانون انتخابات.
- ۱۱) تهیه برنامه چندساله برای توسعه و ترقی کشاورزی و صنعتی در همه نقاط کشور و تقدیم لوایح مربوط به مجلس شورای ملی.
رئیس - برنامه به طبع میرسد و توزیع میشود چون بعضی از آقایان معتقد بودند که جلسه فردا باشد (بعضی از نمایندگان - پس فردا) اجازه بفرمائید ولی مطابق نظامنامه نمی توان تا فردا قبل از ظهر را ۲۴ ساعت حساب کرد بعضی از آقایان هم پیشنهاد میکنند که جلسه فردا عصر باشد (جمعی از نمایندگان - پس فردا باشد حالا اگر آقایان موافقند همان پس فردا باشد آقای ملک مدنی)
ملک مدنی - جلسه معمولی مجلس همیشه روز پنجشنبه بوده است و اگر حالا هم آقایان موافقت بفرمایند جلسه همان روز ۵ شنبه باشد بهتر است
رئیس - اگر مخالفی نیست جلسه همان ۵ شنبه باشد ساعت ۹ - پیشنهادی آقای نقابت کرده اند که قرائت میشود.
- نظر باینکه گزارش شعبه راجع باعتبارنامه آقای محیط تقدیم شده است و در دستور است پیشنهاد میکنم گزارش فوق را مطرح فرمایند.
رئیس - گزارش مربوط بایشان هنوز نرسیده است آقای دکتر مصدق طرح خودشان را تقدیم میکنند و در جلسه بعد مطرح میشود با وجودیکه چاپ هم شده است ولی در مجلس رسما تقدیم نشده است. آقای دکتر مصدق
- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دکتر مصدق
۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دکتر مصدق
- موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
۴- موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
- اخبار مجلس
۵- اخبار مجلس - جریان مجلس در سه هفته اخیر
- جلسات محرمانه
- دعوت اعلیحضرت همایونی از نمایندگان اقلیت و اکثریت
از دربار همایونی توسط آقای طباطبائی رئیس مجلس به اقلیت و اکثریت مجلس ابلاغ و اظهار شد که هر یک پنج نفر نماینده معین نموده و برای عصر شنبه نهم در کاخ سعدآباد با هم بحضور اعلیحضرت شاه برسند تا مذاکراتی که راجع بجریان اخیر مجلس و دولت است بعمل آید.
پس از این دعوت نخست نمایندگان اقلیت مجلس آقایان دکتر مصدق، امیر نصرت اسکندری، حاج آقارضا رفیع، دکتر رادمنش (لیدر حزب توده)، صدرقاضی را بسمت نمایندگی از طرف خود تعیین و معرفی نمودند.
نمایندگان اکثریت نیز برای تعیین پنج نفر نماینده از طرف خود قبل از ظهر شنبه نهم تیرماه ۱۳۲۴ در مجلس حضور بهمرسانیده و یک ساعت و ربع بظهر در سالن جلسه خصوصی جلسه اکثریت را تحت ریاست آقای بهبهانی تشکیل دادند پس از بیانات چند نفر از نمایندگان از قبیل آقایان بهبهانی هم بسمت ریاست اکثریت قبول حضور در جلسه عصر شنبه نهم را بنمایند.
عصر شنبه نهم تیرماه نمایندگان اکثریت و اقلیت در کاخ سعدآباد بحضور اعلیحضرت همایونی مشرف شدند.
پس از اصغاء بیانات شاهانه راجع به جریان امور اخیر خاصه کار دولت آقایان رئیس مجلس دکتر مصدق - دکتر رادمنش (لیدر حزب توده) - دشتی - بهبهانی - فرخ - آصف وزیری هر یک بیاناتی راجع بموضوع بحران اخیر نمودند و در ضمن مکرر از طرف اعلیحضرت همایونی بیانات سودمندی نسبت بکلیه امور ایراد گردید از آن جمله فرمودند در نظر من موضوع اکثریت و اقلیت مجلس نیست بلکه میل دارم کلیه قضایا با وحدت نظر حل شود تعیین نخست وزیر بعهده من و از وظایف من است پس از اینهم شخصا از رای مجلس اگر لزوم پیدا کرد در این باب استعلام میکنم.
پس از این جلسه در میان عده‌ای از نمایندگان اکثریت و اقلیت مذاکراتی راجع بحل قضیه بعمل آمد تا آنکه منجر به تعیین نمایندگانی از طرف اقلیت و اکثریت گردید.
عصر دوشنبه ۱۱ تیر ماه ساعت هیجده جلسه اکثریت در باغ مجلس شورای ملی با حضور عده‌ای از نمایندگان (قریب ۶۰ نفر) تشکیل شد و عده‌ای از آقایان از قبیل آقایان فاطمی، فرخ، تولیت، قبادیان، دشتی، دولت آبادی، اسعد، آصف، مجدضیائی، دهستانی، بهبهانی، روحی، دکتر کیان بیاناتی راجع بجریان امور اخیر نمودند و جلسه در ساعت ۲۱ خاتمه پذیرفت.
در این دو هفته اخیر در روزهایی که مقرر بود جلسه تشکیل شود یعنی روزهای ۱ شنبه و ۳شنبه و ۵ شنبه عموم نمایندگان در مجلس حضور یافتند و غالبا نمایندگان اکثریت و اقلیت با حضور آقای رئیس مجلس مذاکرات خود را در اطراف حل موضوع ادامه می‌دادند تا آنکه در روز ۱ شنبه ۲۴ تیرماه که مقرر بود جلسه رسمی تشکیل شود باز نمایندگان اقلیت آقایان دکتر مصدق، رضا حکمت، تهرانچی و نمایندگان اکثریت آقایان فاطمی، آصف، امیر تیمور درخواست نمودند که یک جلسه دیگر در دنباله مذاکرات سابق مشاوره نموده و راه حلی برای موضوع پیدا کنند، اکثریت نیز با این مصلحت اندیشی موافقت تام داشت و در همین روز آفای صدر نخست وزیر هم بمجلس آمده و با نمایندگان اقلیت ملاقات نمودند و در این مدت جلسات اکثریت عصرهای دوشنبه و هیئت دوازده نفری منتخب از نمایندگان اکثریت و نیز نمایندگان اقلیت جلسات خود را برای پیدا کردن راه حلی جهت حل قضیه تشکیل می‌دادند و نیز هیئت رئیسه مجلس هم در دو هفته اخیر چندبار برای شور در کارهای لازم تشکیل و مخصوصا بعد از ظهر پنجشنبه ۲۱ تیر ماه تا قریب دو ساعت بعد از ظهر و قبل از ظهر شنبه ۲۳ تیر تا یکساعت بعد از ظهر رسما تشکیل گردید و بدقت بامور جاری داخلی مجلس و عرایض متظلمین و بعضی متحصنین و غیره رسیدگی و برطبق آرا متخذه در هیئت رئیسه بهر قسمت دستور لازم صادر نمود.