مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ آبان ۱۳۴۹ نشست ۲۱۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۴۹ نشست ۲۱۱
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۲۱۱
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور- خانم نیره سعیدی و آقایان: سعید وزیری- کریم بخش سعیدی- دکتر ستوده
۳- تصویب صورت‌جلسه
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۵- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه حمایت کارمندان در برابر از کارافتادگی- پیری و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده و ارسال به مجلس سنا
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به تبدیل وضع استخدامی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
۹- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به بخشودگی خسارت دیرکرد بدهی سنواتی قبل از سال ۱۳۳۶ بدهکاران سازمان غله و ابلاغ به دولت
۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون اقتصاد راجع به لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها
۱۱- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
۱۲- تقدیم پنج فقره لایحه و اصلاح بودجه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۱۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به معافیت شرکت‌های نفتی و سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی از پرداخت مالیات مربوط به اتومبیل‌های ساخت کارخانه‌جات داخلی
۱۴- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک شنبه (۲۴) آبان ماه ۱۳۴۹
| مجلس در ساعت ده صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر ضیائی- پردلی- مهندس پرویز بهبودی- دکتر طالع- تهرانی- رضازاده- مهندس کیا- فیاض- ملک زاده آملی- بدر صالحیان- مهندس بهرام زاده- دکتر فربود- بهادری- مصطفوی نائینی- مسعودی- مهندس سهم الدینی- مهندس اربابی- دکتر عظیمی- دکتر قهرمان- دکتر وفا- دکتر حکیم شوشتری- دیهیم- رضوی- عجم- دکتر عدل- فروتن- مهندس معینی زند.
غائبین بی اجازه
- آقای دکتر صدر- بانو دکتر دولتشاهی.
غائبین مریض
- آقایان دکتر محققی- مهندس اردلان- پدرامی- پرویزی- جاماسبی- دکتر غنی- پرفسور مخبر فرهمند.
- بیانات قبل از دستور- خانم نیره سعیدی و آقایان: سعید وزیری- کریم بخش سعیدی- دکتر ستوده
۲- بیانات قبل از دستور- خانم نیره سعیدی و آقایان: سعید وزیری- کریم بخش سعیدی- دکتر ستوده
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم خانم نیره سعیدی تشریف بیاورید.
بانو نیره سعیدی- هفته گذشته با در گذشت ژنرال دوگل موجی از تأثر و احساسات در سر تا سر دنیا و من جمله ایران برپا شد.
دوگل یکی از چهره‌های معروف و برجسته اروپا بود که در بیست و پنج سال اخیر نقش عمیق و مؤثری در تاریخ فرانسه و جهان بازی کرده بود. روابط ایران و فرانسه تاریخی بسیار قدیمی‌دارد و پیوندهای معنوی این دو ملت به روزگاران بس گذشته می‌رسد. ایران با نخستین کشور غربی که رابطه آشنائی پیدا کرد کشور فرانسه بود و از همان آغاز دو ملت شیفته و خواهان فرهنگ و ادبیات یکدیگر شدند. کتاب‌های ادبی که از فرانسه به فارسی ترجمه شده از ادبیات همه کشورها بیشتر است و دو اوین شعر و ادب پارسی بیش از هر زبان اروپائی به فرانسه ترجمه گردیده است. می‌توان گفت فرانسویان پیشتازان شناسائی سعدی و ترجمه آثار او در مغرب زمین بوده‌اند. فرهنگ فرانسه چنان در ایران رسوخ پیدا کرده است که تا چند سال پیش زبان فرانسه زبان دوم ایران به شمار می‌رفت و طبقه تحصیل کرده و روشن فکر و حتی رجال بزرگ ایران یا در فرانسه تحصیل کرده بودند یا به زبان و ادبیات فرانسوی آشنائی کامل داشتند. دوگل با درک این معنی نسبت به توسعه روابط ایران و فرانسه بسیار حساس و دقیق بود و صمیمانه می‌کوشید این روابط را روز به روز توسعه و تحکیم بخشد. مسافرت او به ایران و رفتار دموکرات منشش هنگام توقف در کشور ما که بی هیچ حاجب و دربان در میان مردم کوچه و بازار می‌رفت ملت ایران را بیش از پیش به فرانسه علاقمند کرد. مخصوصاً وقتی ایرانیان احترام عمیق او را نسبت به شاهنشاه می‌دیدند که گذشته از استقبال‌ها و پذیرائی‌های گرم و صمیمانه که در مسافرت‌های عدیده از شاهنشاه آریامهر و شهبانو به فرانسه به عمل می‌آورد و اخیراً نیز در کتاب گران مایه خاطرات سیاسی خود به بزرگی و احترام عمیق از شاهنشاه یاد کرده است بیش از پیش به او و به فرانسه گرایش معنوی پیدا کرده‌اند.
ایران با در گذشت ژنرال دوگل دوستی ارجمند و والا مقام را در اروپا از دست داد و تأثرات قلبی خود را از این فقدان بزرگ ابراز داشت و به منظور تجلیل و ستایش از مردی بزرگ و دوستی بزرگوار چه بالاتر از آن که شاهنشاه آریامهر با همه گرفتاری‌های خطیر کشور داری که دارند به شخصه رنج سفر را تحمل کرده و برای بزرگ داشت او در مراسم سوگواری او در پاریس حضور به هم رساندند.
و اما مطلب دیگری که باید در این جا به عرض برسانم.
آن‌ها که شیفته زبان شیرین پارسی هستند و این قند پارسی را به منزله بزرگ ترین میراث گران بهای تمدن گذشته ایران می‌دانند از این آشفتگی و نابسامانی که در سال‌های اخیر در عرصه این زبان پدید آمده سخت نگران و پریشان خاطرند. نگرانند که مبادا این آشفتگی به درازا بکشد و به واسطه نبودن ضابطه‌ها و قواعدی که تکلیف زبان را معلوم کند گروهی که حوصله مطالعه و تتبع در آثار بزرگان ادب فارسی ندارند سبک‌ها و شیوه‌ها و اصطلاحات و لغاتی از پیش خود در آورند و در نوشته‌های خود رواج دهند که زبان فارسی را از فصاحت و ملاحت ذاتی خود دور سازند و خدای نکرده زبان سعدی و حافظ را به صورت یکی از زبان‌های مهجور محلی در آورند.
کار شعر پارسی در ایام معاصر ما هنوز سازمان نیافته و راهی که مورد قبول همه طبایع سلیم و ذوق‌های مستقیم باشد نیافته‌ام. هنوز ماجرای شعر کهنه و نو فیصله نیافته و در این میان گویندگان جوان سرگردان مانده‌ام که کدام سبک و روش را برای خود برگزینند چه طرفداران سبک کهنه و نو هر کدام استدلالاتی در حقانیت ادعای خود می‌کنند که تشخیص صحیح از سقیم جز به معیارهای علمی‌و جز از روی ضابطه‌های تعیین شده مقدور نیست.
در این میان که گویندگان در پیچ و خم راه سنت‌ها و نوآوری‌ها سر در گمند نثر فارسی نیز دچار نابسامانی شدید گردیده تا آن جا که کلمات و لغات متداول هم از مفاهیم قدیمی‌خود منحرف شده و زبان امروزی را به صورتی در آورده است که در بسیاری از موارد فهم آن برای مردم متعارفی دشوار شده است.
هنوز به قول آقای نخست وزیر که خود از دانشمندان و اهل تحقیقند و نظریات ایشان درباره ادب مورد قبول صاحب نظران است بر چهره زبان فارسی گرد و غباری نشسته است که باید آن را زدود و پاک کرد.
نثر ادبی که به سرعت رو به انحطاط می‌رود و نمونه‌های بارز آن را در پاره‌ای مجلات و مطبوعات روز می‌بینیم زبان اداری نیز در شکستن فصاحت و زیبائی زبان فارسی کمک به سزائی می‌کند.
یکی از محسنات زبان فارسی اینست که در طول هزار سال تقریباً دست نخورده و سالم مانده است چنان که زبان دقیقی و رودکی و فردوسی را امروز هر طفل دبستانی هم به سهولت می‌فهمد اما متأسفانه با رویه‌ای که در پیش گرفته شده زبان فارسی به سرعت دست خوش دگرگونی می‌شود و اگر بدین ترتیب پیش برود رابطه امروز ما با فرهنگ گذشته ما به کلی قطع می‌شود و هر آدم با انصافی تصدیق می‌کند که این فرهنگ پر مایه و زیبا و شاید اغراق نباشد اگر بگوئیم بی نظیر در خور آن نیست که از زندگی امروز ما جدا شود و به طاق نیستان افتد.
من در این جا به هیچ وجه قصد ندارم کسانی را که از روی اضطرار و از راه تنگی قافیه به پاره‌ای مسامحات ادبی مبادرت می‌ورزند ملامت نمایم.
زیرا تصدیق می‌کنم که زبان هم مثل دیگر مظاهر تمدن احتیاج به گسترش و توسعه و حتی تداخل دارد. هیچ زبانی در عالم نتوانسته است به صورت ابتدائی خود در دائره تنگی محدود بماند چه همان طور که مفاهیم تازه در علم و صنعت و هنر و در افکار و عقاید پیش می‌آید همان طور هم زبان باید گسترش یابد تا جواب گوی احتیاجات پیش روی تمدن یک ملتی باشد.
اما این کار باید بر طبق اصول و قواعد معین باشد و هیچ کس مأذون نیست با ذوق و سلیقه شخص خود لغتی وضع کند یا از قواعد موصوفه در نوشتن سرپیچی کند. هیچ مانعی ندارد ما در مواردی که احساس کمبود لغات می‌کنیم لغات مصطلح و رایج خارجی را به کمک بگیریم مخصوصاً در موضوعات علمی که اساساً علم تقریباً زبان بین‌المللی دارد و ریشه لغات علمی‌در اغلب زبان‌ها دارای منشاء واحدی است، در این مورد تعصب و گران جانی ضرورت ندارد و موجب محدود ماندن و نارسا شدن زبان می‌گردد. اما همین کار هم باید بر طبق قواعد و اصولی انجام گیرد و فقط کسانی که اهلیت و صلاحیت دارند از روی مطالعه و تحقیق اجازه ورود لغات خارجی را بدهند تازه به طوری که گفت شد اقتباس یا وضع این لغات باید صرفاً محدود به لغات و اصطلاحات فنی باشد والا در مورد اصطلاحات ادبی گناهی نابخشودنی است که از راه مسامحه یا عدم تتبع و مطالعه لغات خارجی یا کلمات مصنوع و من درآوردی به کار بریم کار پاس داری زبان و وضع لغات و جلوگیری از هر گونه افراط و تفریط در کلام منثور و منظوم در همه جای دنیا فقط به عهده هیئت ذی صلاحیتی است که فرهنگستان یا آکادمی‌نام دارد اعضاء این هیئت باید ناگزیر از اجله علمای صاحب نظر و دارای تألیفات گران قدر معروف و دارای سابقه تتبع و ممارست در زبان و لغت باشند. این شغلی نیست که جنبه سمت اداری یا تشریفاتی داشته باشد و باید کسانی باشند که رأی و نظر آن‌ها برای ارباب قلم و ادب حجت باشد کما آن که در مورد فرهنگستان قدیم این معنی رعایت شده بود و جمعی از بزرگان علم و ادب آن روز عهده دار این امر خطیر بودند و چنان که دیدیم بسیاری از لغات موضوعه آنان از روی نهایت ذوق و سلیقه اختیار شده و به سرعت قبول عامه یافته بود- مانند کلمات شهرداری و شهربانی و امثال آن‌ها.
فعلاً زود است که درباره فرهنگستان فعلی قضاوتی بکنیم باید منتظر مشاهده طرز کار و نتیجه اقدام آن‌ها شد تا معلوم شود نسبت به انجام این امر خطیر چگونه همت خواهند گماشت. آن چه امید بخش است آنست که وزارت فرهنگ و هنر به پیروی از اوامر و نیات شاهنشاه لابد نهایت دقت را در انتخاب اعضاء فرهنگستان به عمل آورده و کسانی را که صلاحیت کامل برای چنین فریضه ملی دارند انتخاب نموده است.
به نظر اینجانب اعضاء محترم فرهنگستان برای وضع لغات جدید و غنی ساختن زبان باید اول به سراغ اهل حرفه و پیشه وران مختلف بروند و بعد هم از میان انواع زبان‌های محلی لغات و اصطلاحات لازم را تهیه کنند. این کاری است که فرهنگستان‌های پهنه کشورها می‌کنند و از لغات و اصطلاحات مردم کوچه و بازار مدد می‌گیرند. زیرا اهل صنایع و حرف بنا به احتیاج شغل و پیشه خود کلماتی وضع می‌کنند که اتفاقاً بسیار هم روان و وافی به مقصود است.
به موازات این اقدام باید در متون قدیمی مخصوصاً کتب علمی‌از قبیل تألیفات پزشکی و نجوم و فلسفی تتبع و بررسی کامل به عمل آید و لغات و اصطلاحات فراوانی که در این منابع موجود است به کار برده شود.
اساساً به عقیده من فرهنگستان باید به اقدامات خود جنبه عمومی‌و ملی دهد و از تمام طبقات خاصه اهل ادب و هنر و هم چنین اهل حرف و صنایع دعوت به عمل آورد که در این امر بسیار خطیر با آن‌ها همکاری کنند و در مورد هر دسته لغات رأی و نظر مردم صاحب نظر استفسار شود انجام این کار در اطاق‌های در بسته و با پیروی از ذوق و سلیقه گروه خاصی شاید مقتضی نباشد در خاتمه سپاس بی پایان جامعه علم و ادب و دست داران زبان فارسی را به پیشگاه همایون شاهنشاه فضل گستر و ادب پرور ایران و شهبانوی هنرمند و هنر شناس محبوب ایثار می‌دارم که در عین اشتغال به مهمات دیگر کشور از یاد اصلاح و توسعه زبان فارسی فارغ نبوده و علاوه بر اوامر و دستوراتی که همواره به شورای فرهنگی سلطنتی و سایر مراکز فرهنگی صادر می‌فرمایند اخیراً اوامر شاهانه برای تأسیس فرهنگستان شرف صدور یافته و توجه مخصوص دارند که این میراث گران بهای هزار ساله ایران حفظ شود و پا به پای سایر نهضت‌های خطیر اجتماعی و ملی ایران در عصر خجسته آریامهر راه کمال و ترقی را بپیماید (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای سعید وزیری بفرمائید.
سعید وزیری- بنده فکر کرده بودم تمام وقتی را که قصد تصدیع دارم مصروف این بکنم که در این ده دوازده روز اول آبان ماه که از چهارم تا بیست و هشتم آبان ماه جشن‌های فرهنگ و هنر در سطح مملکت در تمام رشته‌ها جریان داشت عرایضی بکنم و نقش بسیار حساس و مفیدی را که وزارت فرهنگ و هنر و به خصوص هنر در تشکیل این جشن‌ها داشت واقعاً قدردانی بشود و به خصوص این که این جشن‌ها و این توسعه فرهنگ و هنر در تحت عنایت و رهبری استادانه و علاقمندی علیا حضرت شهبانوی مملکت انجام می‌گیرد این نقش قابل تمجید و ستایش ایشان باید تجلیل بشود بازگو بشود و اظهار سپاس گزاری بشود بنده در سر مقاله دیشب گرامی‌روزنامه اطلاعات خواندم که درباره درگذشت ژنرال دوگل با کمال صفا و واقع بینی این روزنامه یک نوع مقایسه بین دو کشور ایران و فرانسه کرده بود یک مقایسه واقع بینانه و درستی بین ژنرال دوگل و رهبر بزرگ عالی قدر ما که خداوند عمر ایشان را هر چه طولانی تر بفرماید این روزنامه در یک مورد استناد می‌کند به قول و نوشته ژنرال دوگل و می‌نویسد ژنرال دوگل که در قضاوت درباره رجال دوره خودش نهایت سخت گیری را داشت در مورد شاهنشاه ما این طور اظهار نظر مثبت می‌کند و در کتاب خاطرات خود می‌نویسد و آن را به عده بسیار معدود و قلیلی از رجال دنیا اهداء می‌کند که یکی از آن‌ها شخص شاهنشاه آریامهر است البته بنده هم معتقدم استناد به قول ژنرال دوگل فقید گران بها است و این قضاوت صحیح رهبر فقید فرانسه درباره شخصیت رهبر والای ما یک سند ارزنده و صحیح است ولی من فکر می‌کنم گران بهاترین قضاوت درباره رهبر مملکت ما را ملت ما کرده است یعنی ملت ما واقعاً قضاوت رده که محمدرضا شاه یک رهبر توانا و بزرگی است در خور ما. درست است در سطح جهانی و مقیاس جهانی از این مرد بزرگ تجلیل می‌شود ولی این صحه‌ای که ملت ایران می‌گذارد و قضاوتی که ملت ایران می‌کند بنده فکر می‌کنم این بزرگ ترین قضاوتی است که به عمل می‌آید و بزرگ ترین و ذی قیمت ترین و ارزنده ترین قضاوتی است که درباره این رهبر بزرگ می‌توان کرد درست است که شاهنشاه آریامهر قسمت عمده‌ای از کار آمدی و تدبیر و درایت خودشان را بر اثر تجارب این مدت سلطنت شان در این مملکت فراهم کرده‌اند ملت ایران هم این قضاوت و نظرش را بر اثر تجارب عبرت انگیز و مطالعات بسیار عمیقی است که حاصل کرده است این استنباط‌ها این قضاوت‌ها و این تجربه‌ها به قیمت عمر یک ملتی تمام شده است چون ملت ایران همه چیز و همه کس را به محک آزمایش زده و به خوبی شناخته است و اکنون می‌داند که تاریخ گذشته ما پر از سلاطین بوده است تاریخ معاصر هم خالی از مدعیان رهبری نبوده است ولی در میان تمام آن گذشته‌ها که تاریخ قضاوت می‌کند و در بین معاصرین اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه شخصیت دیگری است این را ملت به خوبی تشخیص داده است و این نتیجه یک عمر تجربه است ونتیجه یک تاریخ ۲۵۰۰ ساله که ملت قضاوت کرده است و این نظر و این رأی را درباره پادشاه خود داده است که واقعاً این رهبر بزرگ یک شخصیت اصیل و یک شخصیت واقعی است که در مقام واقعی رهبری یک ملت کهن سال قرار گرفته است به قول یکی از رفقا واقعاً پیدایش رضا شاه کبیر و ادامه راه آن مرد بزرگ بهتر و بیشتر به وسیله فرزند والا تبار ایشان شاهنشاه آریامهر این‌ها نمونه حادثه‌های جالب تاریخ دنیا است که رخ می‌دهد یعنی به صورت عادی نمی‌توان به یک چنین مسائل برخورد کرد گاه گاهی در تمام دنیا یک چنین حوادثی رخ می‌دهد که در وجود یک شخصیت تجسم پیدا می‌کند اما باید گفت ملت ما با این شناسائی و قضاوت که در مورد رهبر عالی قدر خودش می‌کند در واقع لیاقت خودش را برای سیادت نشان می‌دهد برای این که او را دنیا یک ملت بزرگ و والا مقامی‌بشناسد هم چنان که درست است که نمایندگان عالی مقام تمام ملل جهان در واقع به عنوان تجلیل از خاطره ژنرال دوگل به پاریس رفتند ولی در واقع این احترام و تجلیلی بود که ملت‌های دنیا در مقابل ملت فرانسه نشان دادند که می‌روند برای تسلیت گفتن به یک ملت بزرگ ملتی که در کمال صفا و حسن نیت و عقل و شعور همیشه به دنبال آن رهبر بزرگ ایستاد و رأی اعتماد داد و ملت فرانسه با رأی اعتماد دادن‌های مکرر به ژنرال دوگل نشان داد که ملت فرانسه یک ملت زنده است همان طور که یکی از روزنامه نگاران اخیراً نوشته بود دادن قلب کبیر (لوگراند) به ژنرال دوگل از طرف ملت فرانسه ملت‌های دنیا و تاریخ این زمان هم ملت فرانسه را به خاطر این شعور و هشیاری که داشت در پی گیری از رهبر خودش یک بار دیگر او را در دریف ملت‌های بزرگ قرار داد یعنی اگر ملت فرانسه رهبر خودش را با لقب کبیر (لوگراند) نامید دنیا هم به او پاداش داد که تو هم به عنوان یک ملت قوی و با رفتن به دنبال یک چنین رهبر عالی قدری لیاقت آن را داری که به عنوان یک ملت بزرگ شناخته بشوی من فکر می‌کنم این تجلیل که ملت فرانسه از رهبر بزرگ خودش کرده ما هم افتخار داریم که از رهبر بزرگ خودمان می‌کنیم و این‌ها به صورت تعریف کردن و گفتن این که رهبر بزرگی داریم این تنها کافی نیست یعنی نه تنها برای ما کافی نیست من یقین دارم که رهبر و شاهنشاه ما این را کافی نمی‌دانند و برای این که بدانیم ای را کافی نمی‌دانند خوب است که مراجعه بفرمائید به تازه ترین فرمایشات ایشان که در جشن سالانه دانشگاه صنعتی آریامهر فرمودند بنده یقین دارم و همکاران محترم هم قطعاً با من هم صدا هستند که فرمایشات اخیر شاهنشاه آریامهر در دانشگاه صنعتی آریامهر خطاب به جوانان مملکت واقعاً یک درس تاریخی و آموزنده است شاهنشاه در نطق خودشان می‌فرمایند که جوانان مملکت گنج‌های کشور و نیروهای انسانی خلاق باید واقعاً نقش خودشان را ایفا بکنند شاهنشاه همین طور که کوشش می‌کنند تمام منابع مالی و قدرت‌های این مملکت را بسیج کنند تا این مملکت به سعادت واقعی برسد مهم ترین منابع این مملکت را در درجه اول قرار داده‌اند و آن منابع نیروهای خلاق انسانی این مملکت است ایشان از ما می‌خواهند از این ملت و جوانان می‌خواهند که این مملکت را این سرزمینی را که به نام ایران و به عنوان ایران و با عنوان وطن ما به دست ما سپرده شده است ما از این پر افتخارتر و سربلندتر و شاداب تر به دست نسل‌های آینده تحویل بدهیم یعنی اگر منابع مالی مان را بسیج می‌کنیم یعنی اگر سدهائی می‌سازیم و بنیه اقتصادی مملکت را تقویت می‌کنیم اگر کارخانه‌هائی احداث می‌کنیم که در آینده این مملکت بتواند روی پای خودش بایستد و پیشرفت بکند ولی رهبر ما معتقد به این اصل هستند که مهم ترین منبع این مملکت یعنی نیروهای انسانی ملت را به هیچ وجه نباید از دست داد و بیش از پیش باید جوانان سرنوشت خودشان را به دست بگیرند و در پیشاپیش این جوانان دانش آموزان و دانشجویان را بسیج می‌فرمایند و می‌خواهند که به جلو بروند تا سرنوشت و تقدیر مملکت خودشان را به خوبی و روشنی تعیین کنند (صحیح است) شاهنشاه در ضمن بیانات شان می‌فرمایند «مگر من یک نفر چه قدر قدرت دارم جز یک فکر و دو بازو دارم؟» قبلاً باید در این جا با نهایت تجلیل و احترام در این مکان مقدس گفته شود این بزرگ ترین مقام و قدرت است که یک رهبر در مقابل ملتش می‌گوید مگر من چه قدر قدرت دارم به نظر من عالی ترین قدرت و بالاترین قدرت است تاریخ نشان می‌دهد کمتر کسی است که در مقام رهبری و ریاست و زعامت ملتی قرار بگیرد و آن وقت با کمال بزرگ منشی و شکسته نفسی بگوید مگر من چه قدر قدرت دارم من فقط یک فکر و دو بازو دارم و شاهنشاه می‌خواستند با این فرمایش شان نشان بدهند که با وجودی که در زمان ایشان و با دست ایشان این همه اصلاحات انجام شده و این سدهای عظیم بسته شده و این کارخانجات بزرگ احداث شده و آرزوی دیرینه ملت ایران یعنی احداث کارخانه ذوب آهن جامه عمل به خود پوشیده لوله کشی گاز انجام گرفته و شهرها نوسازی و آباد شده و مهم تر از همه سیاست خارجی ما بر اساس سیاست مستقل ملی تنظیم شده و هر روز ما را از یک پیروزی به پیروزی دیگری می‌رساند مع هذا رهبر بزرگ ما این‌ها را کافی نمی‌دانند ایشان قوه محرکه تاریخ را میل ندارند در وجود خودشان منحصر کنند.
ایشان اصرار دارند که در مورد یک مطلب بسیار مهم نقش شخصیت در تاریخ یعنی نقش شخصیت در فلسفه تاریخ معتقد به انتقال قدرت به دست مردم هستند گو این که فلسفه تاریخ این مطلب را نفی نخواهد کرد نقش شخصیت در تاریخ را نفی نخواهد کرد ما به چشم خودمان نقش این شخصیت بزرگ را در تاریخ مملکت خود می‌بینیم و نه تنها ما در تاریخ نسل‌های آینده هم این قابل نفی نیست این مرد بزرگ این رهبر واقعی این که خیر ملتش را می‌خواهد باز در این مورد حق شخص خود را حقی را که تاریخ به خاطر فلسفه تاریخی خود در اختیار او می‌گذارد گذشت می‌کند این حق به علت این حادثه بزرگ تاریخی است که در دسترس این شخصیت بزرگ گذاشته شده مع هذا ایشان می‌فرمایند که مگر من چه قدر قدرت دارم می‌کوشد که انتقال قدرت بدهد او به جوانان و به همه می‌گویند که باید آماده تر شوید و شما هستید که باید سرنوشت مملکت را تعیین کنید و من فکر می‌کنم این عالی ترین درس است که یک رهبر می‌تواند به یک ملت بدهد به جوان‌ها و دانشجویان یک مملکت بدهد بنده فکر می‌کنم که باید واقعاً از این درس و فرمایش ایشان درس بزرگ یاد گرفت رهبر ما مرد بزرگی است دیگر تنها کافی نیست که تعریف بکنم شخصی که حاضر است بگوید مگر من چه قدر قدرت دارم معلوم می‌شود با این حرف‌ها راضی نیست پس باید آن چه را که او می‌خواهد انجام بدهیم به قول شاعر از علی آموز شاید مناسب هم باشد و به مناسبت ایام مبارک ماه رمضان «از علی آموز اخلاص عمل» ما اگر می‌خواهیم حق رهبری این مرد را با صداقت و صمیمیت ادا بکنیم باید از این فرصتی که تاریخ و روزگار در دسترس ما گذاشته است بهترین استفاده را بکنیم یعنی آن طوری که او می‌خواهد پیش برویم دانشجو درسش را خوب بخواند استاد خوب تدریس کند مأمور دولت وظیفه اش را با صمیمیت و صداقت انجام بدهد نماینده مجلس وظیفه رسالت را انجام بدهد و بالاخره هر کس در مقام خود کارش را به نحو احسن انجام بدهد چیزی را که او به اصالت قبول دارد یعنی ملت همه ما آن را با اصالت قبول داشته باشیم با انجام این وظایف است که ما خواهیم توانست بگوئیم با درستی و صداقت و امانت و با لیاقت به دنبال این رهبر بزرگ خواهیم رفت و از این فرصتی که روزگار در دسترس ما گذاشته است استفاده کنیم و در این روزهای مقدس ماه مبارک رمضان واقعاً دست مان به سوی پروردگار متعال به دعا بلند کنیم و از او بخواهیم که با اعطای عمر دراز به شاهنشاه این فرصتی را که در دسترس ما گذاشته است هر چه طولانی تر بکند اگر امروز می‌گوئیم که شاهنشاه مان در ردیف دو سه نفر رهبران معدود قرن بیستم هسند بتوانیم بگوئیم و فرزندان ما بگویند در عداد رهبران قرن ۲۱ هم هستند انشاءالله (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای کریم بخش سعیدی بفرمائید.
کریم بخش سعیدی- همکاران عزیز قطعاً اطلاع دارند که در ظرف این چند روز در اثر طوفاد باد و طغیان رودخانه پاکستان قیامت صغرائی به وجود آمده و چندین هزار نفر مقتول و قریب یک میلیون نفر بی خانمان شده‌اند بنده از طرف دولت و ملت ایران و مجلس شورای ملی و حزب مردم این فاجعه عظیم را به ملت و دولت دوست و برادر پاکستان تسلیت گفته و در این مصیبت عظیم شریک می‌دانم.
پیشرفت و ترقی همه جانبه‌ای که در سایه رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه آریامهر نصیب مملکت ما گردید و ایران در دنیا وزنه‌ای سنگین و در آسیا کشور نمونه شناخته شده موجب افتخار و سربلندی هر فرد وطن پرست و شاه دوست ایرانیست.
بی مناسبت نمی‌دانم حسن تصادفی را که چند ماه پیش اتفاق افتاد به استحضار همکاران عزیز برسانم به مناسبت ورود جناب آقای شاستری لیدر نمایندگان اقلیت پارلمان هند که شخصیت بین المللی دارند و به دعوت گروه پارلمانی حزب مردم به تهران آمده و حزب مردم به مناسبت ورود ایشان در مجلس شورای ملی ضیافتی را ترتیب داد که در آن علاوه از نمایندگان حزب مردم بعضی از نمایندگان حزب اکثریت و اقلیت هم شرکت داشتند و افتخار مترجمی‌بیانات دو لیدر اقلیت پارلمانی به عهده اینجانب بود وقتی جناب آقای رامبد پس از بیان تعارفات معموله در مورد تشریف فرمائی شاهنشاه آریامهر به هند از پذیرائی گرم تکریم و استقبال به سابقه‌ای که دولت و ملت بزرگ هند از معظم له به عمل آورده بود صمیمانه تشکر نمودند جناب آقای شاستری در جواب اظهار داشتند که ما از شاهنشاه شما فقط به عنوان شاهنشاه یک مملکت و ملت دوست که با آن علائق ملی و فرهنگی دیرینه مشترک که داریم استقبال نکردیم، بلکه علاوه بر مراتب فوق ما مردم آزاده هند شاهنشاه آریامهر را به عنوان مظهر انسانیت و بشر دوستی، و سیاست مداری مصلح و مبتکر اصلاحات عمیق جهانی شناخته‌ایم که بسیاری از نکات برجسته اصلاحات و ابتکارات مترقیانه معظم له سرمشق جهانیان قرار گرفته است به دیده احترام نگریسته و آن چنان استقبالی که شایسته مقام منیع ذات مبارک بود به عمل آوردیم.
شاهنشاهی که افکار بلندش همیشه متوجه عالم انسانیت است و از مصلحین به نام دنیاست تنها به ایران تعلق ندارد، بلکه متعلق به عالم بشریت است. این بود اظهارات یک شخصیت بی نظیر و بی طرف در مورد شخصیت شاهنشاه عظیم الشأن ما.
من به نام یک فرد وطن پرست و شاه دوست و عشایر حق شناس ایرانی با داشتن چنین شاهنشاهی که محصول نیات مقدس و افکار خلاقه، و افتخار آفرینش ورای مرزهای مملکت موجب کسب احترام و اهمیت برای ایران و ایرانی شده و با ملاحظه این همه ترقیات شگرف و دگرگونی‌های چشم گیر داخلی که باز از برکت قیادت افتخار آمیز ذات مقدسش در کلیه شئون زندگی نصیب مردم ایران گردیده است احساس سربلندی، افتخار و غرور می‌کنم.
ضمن سپاس گزاری با نهایت عجز و اخلاص از بارگاه خداوند متعال سلامت و بقاء عمر شاهنشاه آریامهر را برای به ثمر رساندن هر چه بیشتر انقلابی که با افکار بلند و دست توانای ایشان طراحی شده خواستارم.
معمول بر این است که نمایندگان پس از بازدید از حوزه‌های انتخابیه خود در مراجعت مشاهدات خود را از پیشرفت و کارهای انجام شده محل به استحضار مجلس رسانیده و از دولت و مأمورینی که مجری آن طرح‌های عمرانی بوده‌اند اظهار تشکر و قدردانی می‌نمایند، بنده هم خدا را گواه می‌گیرم که بدون هیچ گونه تعصب حزبی و مرامی‌همین آرزو را داشته و دارم که مانند سایر همکاران محترم برای عرض تشکر از اقدامات معموله دولت در بلوچستان پشت این تریبون قرار بگیرم. ولی متأسفانه این آرزوی من هنوز آرزوست و بلوچستان در وضعیتی قرار دارد که غرور ملی و مناعت طبع ایرانی و بلوچی به من اجازه تشریح اوضاع نابسامان آن را آن چنان که هست نمی‌دهد فقط به عرض این نکته اکتفا می‌کنم که اکثریت بلوچستانی‌ها با وجود علاقه مفرطی که به وطن و زادگاه شان دارند در اثر بعضی عوامل ناسازگار طبیعت و عدم توجه کافی دولت‌ها ناگزیر به هجرت و جلای وطن شده‌اند و علاوه از قریب یک صد هزار نفری که به شیخ نشین‌های خلیج فارس و افریقا مهاجرت نموده‌اند بیش از چهارصد هزار نفر بلوچ ایرانی در کراچی و نقاط مختلف دیگر پاکستان زندگی می‌کنند که صورت اسامی‌آن نقاط و محل‌ها را برای احتراز از تصدیع وقت همکاران گرامی‌تقدیم مقام ریاست می‌کنم:
من قبول دارم که تمام این بلوچستانی‌ها در زمان دولت جناب آقای هویدا مهاجرت نکرده‌اند اما ناگزیرم عرض کنم که متأسفانه این مهاجرت‌ها هنوز هم ادامه دارد. در مورد مهاجرت‌های سابق ما می‌توانیم دلیل بیاوریم که منافع سیاست‌های استعمار گران معروف ایجاب می‌کرد که بلوچستان یا دروازه هند آن روز را نگذارند آباد بشود و مردم آن را در فشار اقتصادی گذاشته و موفق به ویرانی و تخلیه آن شده‌اند، ولی امروز که با اراده توانای رهبر عالی قدر ما شاهنشاه آریامهر و ملت بیدار ایران دست استعمار گران از دخالت و اعمال نظر در اور مملکت ما کوتاه شده و ایرانی از هر حیث حاکم بر مقدرات خود گردیده دیگر علت ماندن این مردمان وطن پرست و شاه دوست و قانع در دیار غربت و ادامه مهاجرت‌های دسته جمعی آن‌ها چیست؟
در زمانی که جناب آقای علم فرماندار کل سیستان و بلوچستان بودند با استفاده از اختیارات دولتی، و صرف امکانات شخصی ایشان، اقداماتی برای معاودت این مهاجرین صورت گرفت و بنده در پاکستان که تازه به استقلال رسیده بود با اغلب نمایندگان بلوچ‌های ایرانی مقیم آن کشورها ملاقات و با در نظر گرفتن موقعیتی که وسیله جناب آقای علم در بلوچستان به وجود آمده بود آن‌ها را دعوت به مراجع وطن نمودم و با گواهی این قطعات از روزنامه‌های آن تاریخ (در حدود ۲۲ سال پیش) که چندی قبل به انضمام نامه‌ای برای یادآوری از طرف بلوچ‌های ایرانی مقیم پاکستان به اینجانب رسیده که آن هم تقدیم مقام ریاست می‌شود آمادگی خود را برای مراجعت به وطن اعلام داشته و عده قابل توجهی از آن‌ها به بلوچستان آمدند اما بعد از اتمام مأموریت جناب آقای علم در بلوچستان برنامه مذکور و هم چنین ادامه مراجعت بقیه بلوچ‌های ایرانی مقیم پاکستان به وطن و زادگاه شان متوقف گردید.
بر هیچ کس پوشیده نیست که شاهنشاه محبوب و عدالت گستر ما حداکثر امکانات اقتصادی سیاسی، اجتماعی و معنوی را برای بهبود و پیشرفت مملکت به وجود آورده و برای اجراء و سازندگی در اختیار دولت وقت گذاشته‌اند که در تاریخ ایران بی سابقه می‌باشد ولی دولت در تقسیم این امکانات وسیع اصول امانت داری و عدالت را در مورد بلوچستان یا صحیح تر عرض کنم محرومستان رعایت ننموده و وظیفه من ایجاب و مرا وادار می‌کند که به نام نماینده این مردم محروم و فراموش شده در ساحت مقدس مجلس از دولت گله کنم زیرا با وجود آن که مشاهده این همه پیشرفت و آبادانی در سایر استان‌های مملکت موجب مسرت، افتخار و غرور من است ولی مقایسه پیشرفت‌های سایر استان‌ها با وضع رقت بار بلوچستان احساسات غرور آمیز ملی مرا به احساس حقارت، سرشکستگی و حتی حسادت تبدیل می‌کند.
همه خانم‌ها و آقایان که به نام نماینده ملت در این مکان مقدس گرد هم جمع آمده‌اند با هم مسئولیت مشترک دارند و اگر در آذربایجان، گیلان، مازندران و فارس و خوزستان و بنادر و سایر استان‌ها پیشرفتی نصیب مردم آن استان‌ها بشود بنده هم در آن سعادت خود را با خانم‌ها و آقایان نمایندگان آن استان‌ها شریک می‌دانم. بدیهی است به همان نسبت هم تمام همکاران عزیز من با توجه به وضع رقت بار و اسفناک بلوچستان در این احساس حقارت از من جدا نیستند.
ضمن تائید قسمتی از اقدامات عمرانی و آبادانی دولت اعلام می‌کنم که به علت وضع خاص بلوچستان این اقدامات کافی نبوده و اقدامات معموله دولت را برای بلوچستان بیمار و رنجور که احتیاج به مداوی اساسی و قطعی دارد فقط به منزله قرص مسکنی می‌دانم.
می‌خواهم با عرض مثال زنده‌ای حسن ترحم و انصاف دولت را متوجه این قسمت از میهن عزیز که افتخار و یا در شرایط موجود شرمندگی نمایندگی آن را دارم بنمایم. خود من چهار فرزند دارم که یکی از آن‌ها ضعیف تر است و من نسبت به او توجه بیشتری می‌نمایم و با در نظر گرفتن ناتوانی وی فرزندان دیگر من هم از این بابت رضایت کامل دارند اما در مورد بلوچستان که مسلماً ضعیف ترین و محتاج ترین فرزند مام وطن است من نمی‌دانم عمل دولت چرا عکس قضیه است؟
من ناگزیرم عرض کنم که بلوچستان در حال حاضر بر چهره زیبای مملکت به منزله داغ بدن ما است که توجه عملی دولت می‌تواند این داغ بدن ما را به یک خال قشنگ تبدیل نماید که موجب مزید زیبائی چهره مملکت گردد.
همکاران گرامی قطعاً به خاطر دارند که شاهنشاه بزرگ و انسان مهر ما در فرخنده روز چهارم آبان ماه ۱۳۴۷ هنگام شرف یابی سفرای خارجی مقیم دربار شاهنشاهی خطاب به آن‌ها چنین فرمودند:
«با توجه به احتیاجات و امکانات وسیع و روز افزون امروز دنیا به صورت خانواده واحدی درآمده و هیچ فردی نمی‌تواند نسبت به مقدرات افراد دیگر این خانواده بزرگ بشریت بی تفاوت بماند»
و اضافه فرمودند:
«ما مصمم هستیم که «با تلاش و کوشش مشترک بی سوادی، بیماری و گرسنگی را از جهان محو و نابود کنیم».
و درست به خاطر دارم که در موقع دیگری در یک مجمع بزرگ بین المللی شاهنشاه آریامهر ضمن تشریح پیشنهاد مبتکرانه‌ای که ملت حق شناس ایران همیشه از آن احساس مباهات می‌کنند یعنی به مناسبت پیشنهاد تأسیس لژیون خدمت گزاران بشر این شعر معروف شیخ اجل سعدی را عنوان فرمودند:
- تو کز محنت دیگران بی غمی
- نشاید که نامت نهند آدمی
و نتیجتاً بسیاری از دولت‌های جهان ضمن تحسین و تقدیس به این ندای انسانی شاهنشاه پاسخ مثبت دادند و با تنظیم و اجرای برنامه‌هائی اقدام به از بین بردن بلاهای اجتماعی فوق الذکر نمودند.
آیا جای تأسف نیست دولت ما که خود باید اولین مجری منویات ذات مبارک باشد آن چنان که نظر شاهنشاه است توفیق حاصل نکند و در قسمت حساسی از این مملکت آثار بی سوادی، بیماری و گرسنگی به حد وفور موجود باشد! آیا سزاوار است دولتی که ادعای درک و انجام منویات چنین شاهنشاه وسیع النظر و انسان دوستی را دارد مسئولیت خطیر خود را در مورد نقطه‌ای که کراراً مورد توجه خاص شاهنشاه محبوب و علیا حضرت شهبانوی نیکوکار قرار گرفته خاموش کند؟
وقتی ما می‌شنویم و یا می‌خوانیم که «ان تنصرالله ینصرکم» یعنی چه؟
خدا که احتیاج به کمک کسی ندارد پس منظور از کمک به خدا کمک به بندگان خداست همین طور هم ما که ادعای خدمت گزاری شاهنشاه آریامهر را داریم شخص شاهنشاه که احتیاجی به خدمت وزیر یا وکیل ندارد از ما و شما چه خدمتی نسبت به ذات اقدس شهریاری ساخته است. اگر شما نسبت به افراد ملت مورد علاقه و حق شناس خدمت کردید به معظم له خدمت کرده‌اید در غیر این صورت ادعای شما باطل است، وقتی می‌توانید ادعا کنید خدمت گزار صدیقی هستید که ماشین وطن را که به شماها سپرده‌اند و امر فرمودند آن را به جلو برانید مواظب باشید که اگر یکی از چرخ‌های آن مانند بلوچستان عیبی پیدا کرد در رفع آن کوشیده و با چرخ‌های دیگر هماهنگ سازید در غیر این صورت یا پیش برد ماشین دچار اشکال می‌شود و یا صدمه‌ای به چرخ‌های سالم وارد می‌آید که در هر صورت وظیفه خود را در حق صاحب ماشین مملکت خوب انجام نداده‌اید. هیئت محترم دولت، نمایندگان عزیز، نه این میز صدارت و وزارت برای همیشه می‌ماند و نه کرسی‌های وکالت، چیزی که برای همیشه خواهد ماند نتیجه اقدامات این مدت است که تاریخ درباره آن عادلانه و آزادانه قضاوت خواهد کرد و حال که فرصت و امکانات کافی دارید سعی کنید که قضاوت تاریخ به ضرر شما نباشد.
مساحت حوزه انتخابیه اینجانب ایران شهر و چابهار بیش از ۸۰ هزار کیلومتر مربع یعنی ۱/۲۱ تمام خاک ایران است و از جمعیت آن فقط ۱۷۷ هزار نفر باقی مانده است برای مجسم نمودن وضع آن به طور مثال چند مورد عرض می‌شود:
۱- آموزش و پرورش: در سال تحصیلی گذشته تمام این منطقه دارای هشت دبیرستان سیکل اول و دو دبیرستان سیکل دوم و یک دانش سرای مقدماتی بود که یکی از این دبیرستان‌ها سیکل دوم و یگانه دانش سرای مقدماتی هم تعطیل و منحل شدند ناگفته نماند که با وجود نبودن دبیر به علت علاقه و استعداد محصلین بلوچ دانش سرای مقدماتی مملکت از نظر دادن قبولی نمره دوم شده بود و شاید هم همین جرم موجب انحلالش گردیده و غیر از دو نفر رؤساء ادارات آموزش و پرورش دو شهرستان ایران شهر و چابهار که طبعاً وقتی برای تدریس نداشته‌اند فکر می‌کنید تعداد دبیران لیسانسیه برای تدریس تمام این دبیرستان‌ها به چند نفر رسد خوبست؟ نمایندگان محترم حزب اکثریت با کمال تأسف عرض کنم که صفر، یعنی هیچ.
۲- راه: در برنامه سوم چند قطعه راه تصویب و شروع به کار کردند که قسمتی از این راه‌ها به اتمام رسیده و قسمتی در دست ساختمانست ولی دو قطعه، ۱- راسک به گورناگون ۲- به زمان به ریکان را که اتصال دهنده قطعات دیگر هستند هنوز به مناقصه هم نگذاشته‌اند و مادام که این دو قطعه ساخته نشوند از بقیه راه‌های ساخته شده هم نمی‌توان استفاده کرد و طبعاً به علت بن بست بودن و عدم امکان نگه داری در مدت کوتاهی از بین خواهند رفت حالا نمی‌دانم این تعمدی است یا تصادفی به هر حال یک مصیبتی است. از راه‌های مصوبه برنامه چهارم برای نمونه یکی هم شروع نشده است.
۳- آبیاری: مهم ترین مسئله بلوچستان که به نظر من نه فقط برای مردم بلوچستان جنبه حیاتی دارد و حل آن به صورت مطلوب، گذشته از این که باعث آباد شدن ویرانی‌های ناشی از قهر طبیعت و بی توجهی مسئولین امور می‌گردد بلکه می‌تواند یک قطب بزرگ اقتصادی و زراعی مهم را برای مملکت به وجود بیاورد ایجاد سد باهو کلات است که باعث می‌شود عده زیادی از بلوچستانی‌ها را که به علت تغییر مسیر این رودخانه اجباراً ترک وطن نموده و در کشورهای بیگانه با عسرت و ناکامی‌زندگی می‌کنند دوباره به میهن برگرداند.
طبق اظهار مهندسین آب کاو و کارشناسان، حوزه آبریز رودخانه مزبور که آب آن به رودخانه مورد بحث سرازیر می‌شود ۹ هزار کیلومتر مربع است و حد متوسط ریزش باران در این حوزه طبق آمار هوا شناسی سالانه ۸۰۰ میلیون متر مکعب است که اگر تلفات نفوذ و تبخیر آب را در این حوزه حداکثر ۷۵% حساب کنیم دویست میلیون متر مکعب آب شیرین و مفید باقی می‌ماند و در محلی که ساختن سد ذخیره‌ای مورد تقاضا است عرض رودخانه در آن جا فقط ۲۴ متر زمین بسیار مناسب و ارتفاع کوه‌ها از هر دو طرف در طول ۶۰ کیلومتری بالغ بر ۲۰۰ متر است چنان چه سد مذکور ساخته و مقدار آب ذکر شده را ذخیره نمایند برای آبیاری هر فصل کشت اگر سه نوبت در نظر بگیریم که حداکثر مقدار آب مورد احتیاج برای آبیاری زمین آن منطقه می‌باشد و هر نوبت ۱۰ سانت حساب کنیم برای آبیاری ۶۶ هزار هکتار زمین کافی خواهد بود که تمام این آب در کرانه گواتر به دریا ریخته و به هدر می‌رود و در کناب آن مردم در حال تشنگی به سر می‌برند و علاوه از این سد مهم احداث سه سد کوچک خاکی دیگر هم به نام گرکروک، سهیل و نلینت و سیل برگردان قصر قند برای تغییر وضع و ترفیه حال آن سامان تأثیر به سزائی دارد که با دو دستگاه بولدزر سنگین در مدت ۵ ماه می‌شود این هر سه سد و سیل برگردان را ساخت من تعهد می‌کنم که اگر نشد مرا اعدام کنید با این که چندین مرتبه مطالعه و لزوم و اهمیت ساختمان این سدهای کوچک و سیل برگردان تائید و تصویب شده است ولی عملاً تاکنون اقدام مثبتی معمول نگردیده است.
۴- شهرستان چابهار که به علت واقع بودن در کنار خلیج فارس و دریای عمان از نظر خاص جغرافیائی بهترین موقعیت را دارد و با همسایگی شیخ نشینان و پاکستان استحقاق و استعداد بندری آزاد را داشته و می‌تواند بازار خوبی برای فروش کالاهای صادراتی و وارداتی مملکت باشد، کوچک ترین نشانه شهری نداشته و به عنوان مثال آب آشامیدنی ندارد، تلفن ندارد، برق شبانه روزی ندارد، یک خیابان آسفالته به طور نمونه ندارد ماشین آتش نشانی ندارد، سرد خانه ندارد، تمام بخش‌های ایران شهر و چابهار آب لوله کشی ندارند، برق ندارند وسیله ارتباط مخابراتی و حتی بعضی‌ها پستی هم ندارند و این ندارندها را می‌شود تا چندین دقیقه پشت سر هم برشمرد ولی به خاطر اجتناب از مزید تصدیع وقت همکاران عزیز به عرض این جمله اکتفا می‌کنم که بلوچستان از کلیه لوازم اولیه زندگی امروزی محروم است و هیچ چیزی جز ایمان به خدا و حب شاه وطن ندارد.
باز هم من صمیمانه آرزومند و از خداوند خواستارم که به دولت توفیق درک و انجام منویات ذات مبارک شاهانه در بلوچستان عنایت فرمایند.
زنده و جاوید باد شاهشاه آریامهر.
پاینده ایران عزیز.
از حوصله آقایان در استماع عرایضم تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای دکتر ستوده بفرمائید.
دکتر ستوده- با اجازه کسب ریاست معظم و همکاران ارجمند:
چنان چه استحضار دارید هفته گذشته با پیام اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر «کنفرانس آموزش پزشکی در ایران» وسیله جناب آقای امیر اسدالله علم وزیر محترم درباره شاهنشاهی در سالن ابوریحان بیرونی دانشگاه ملی افتتاح یافت. این کنفرانس که به ابتکار اولیاء دانشگاه ملی با وضع بسیار آبرومندی تشکیل شده بود مدت سه روز ادامه داشت. در جلسات کنفرانس و کمیسیون‌های شش گانه آن وسیله مسئولین دانشکده‌های پزشکی ایران و دانشکده بهداشت و متخصصین امر آموزش پزشکی مطالب اساسی زیر مورد بحث و مداقه قرار گرفت: ۱- اصول برنامه ریزی آموزش پزشکی در ایران از نظر مدت و نسبت‌های دوره‌های مختلف به یکدیگر (تحصیلات دوره مقدماتی دوره علوم پایه، دوره علوم بالینی و دوره کارورزی) ۲- علوم اساسی عمومی‌و پزشکی در برنامه‌های دانشکده پزشکی با توجه به اهمیت تربیت متخصص علوم پایه- ۳- تدریس مواد علوم بایستی با توجه به اهمیت طب پیش گیری و بهداشت باشد و هم چنین تدریس پزشکی روستائی- ۴- اهمیت تحقیقات در آموزش پزشکی- ۵- نحوه امتحانات و قبول دانشجوی پزشکی- ۶- تربیت طبیب متخصص در ایران با توجه به احتیاجات مملکت و آموزش پس از دوره دانشگاهی.
در پایان کنفرانس قطع نامه‌ای از طرف شرکت کنندگان صادر که در آن توصیه‌هائی در مورد تغییر برنامه‌های دانشکده‌های پزشکی کشور شد تا آموزش پزشکی بتواند با انقلاب سفید شاه و ملت هماهنگی داشته باشد امید است کنفرانس آموزش پزشکی منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی که در ماه آینده در تهران تشکیل می‌شود مؤید و مکمل این توصیه‌ها است.
به نظر اینجانب چنان چه در کنفرانس‌های آینده از دستگاه‌های اجرائی که از فارغ التحصیلان دانشکده‌های پزشکی استفاده می‌نمایند و نماینده پزشکان خدمت کرده در روستاها دعوت شود که شرکت نمایند نتیجه بهتر خواهد بود هم چنین نسبت به طرح تربیت روستا پزشک باید مطالعات بیشتری به عمل آورد.
مراقبت و حسن خلق کارکنان دانشگاه ملی در دوره کنفرانس قابل ستایش و تقدیر بوده و مخصوصاً پیشرفت‌هائی که در این دو ساله در دانشگاه ملی با توجه به مخصوص شاهنشاه آریامهر و شهبانوی گرامی‌ایران وسیله آقای پرفسور پویان و همکارانش انجام گرفته مورد تحسین شرکت کنندگان در کنفرانس قرار گرفت.
در خاتمه اهالی شهرستان بروجن ضمن دعا گوئی به ذات اقدس شهریاری و با تشکر از اقدامات درمانی و بهداشتی و آموزشی که دولت خدمت گزار جناب آقای امیر عباس هویدا در این شهرستان انجام داده استدعا دارند طرح‌های نیمه تمام عمرانی وسیله وزارت آبادانی و مسکن و راه بروجن لردجان اهواز وسیله وزارت راه چه زودتر تکمیل و ساخته شود با تشکر فراوان (احسنت- احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
رئیس- وارد دستور می‌شویم تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمائید.
تیمسار سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم به منظور تقویت نیروی دفاعی کشور در اجرای طرح پنج ساله دفاعی مبلغ ۴۰ میلیارد ریال مورد نیاز وزارت جنگ است که از یک منبع یا منابع مختلف یا بهره متداول استفاده کند علی هذا لایحه مذکور را تقدیم می‌کنم و استدعای تصویب آن را دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و ارسال به مجلس سنا
۵- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و فوت مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کار و امور اجتماعی با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه شماره ۲۷۰۹۸ مورخ ۲۷ /۹ /۴۸ دولت راجع به حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و فوت را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۲۳۲ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای واصله با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ ۱- کلیه کارمندان مؤسسات طبق مقررات این قانون از طریق بیمه اجباری در برابر از کارافتادگی- پیری و فوت حمایت می‌شوند.
- تبصرۀ ۱- منظور از مؤسسه در این قانون هر نوع شخص حقوقی است که طبق قانون به ثبت رسیده یا تشکیل شده باشد.
- تبصرۀ ۲- مستخدمین مشمول مقررات قانون استخدام کشوری و مستخدمین مشمول مقررات نیروهای مسلح شاهنشاهی و مشمولین قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان و هم چنین کارمندان مؤسسات وابسته به دولت که از این نظر مشمول مقررات خاصی باشند از مقررات این قانون مستثنی خواهند بود.
- تبصرۀ ۳- مؤسسات خیریه به تشخیص شورای عالی تأمین اجتماعی تابع آئین نامه خاصی خواهند بود که به تصویب شورای مزبور خواهد رسید.
مادۀ ۲- کارمندانی که تا کنون مشمول مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی اعلام نشده‌اند می‌توانند با تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی مشمول این قانون قرار گیرند.
مادۀ ۳- به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون و تعمیم مقررات تأمین اجتماعی و برقراری هماهنگی بین فعالیت‌های مختلف در این زمینه و تصویب آئین‌نامه‌های اجرائی لازم شورائی به نام شورای عالی تأمین اجتماعی در وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل می‌شود اعضای این شوری عبارت خواهند بود از:
۱- وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که ریاست شوری را به عهده خواهند داشت.
۲- رئیس کل بانک مرکزی ایران یا قائم مقام او.
۳- دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی‌کشور یا معاون او.
۴- مدیر عامل سازمان‌های بیمه‌های اجتماعی.
۵- مدیر عامل شرکت سهامی‌بیمه ایران یا قائم مقام او.
۶- معاون وزارت دارائی.
۷- معاون وزارت کشور.
۸- معاون وزارت جنگ.
۹- معاون وزارت بهداری.
۱۰- معاون وزارت اقتصاد.
۱۱- معاون وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.
۱۲- یک نفر نماینده صندوق‌های بیمه موضوع مادۀ ۴ این قانون که پس از تشکیل صندوق‌ها طبق آئین نامه‌ای که به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی خواهد رسید برای مدت یک سال از طرف آنان انتخاب می‌گردد.
وظایف و اختیارات شورای عالی تأمین اجتماعی طبق آئین‌نامه خاصی خواهد بود که به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی به تصویب کمیسیون‌های کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
دبیرخانه شورای عالی تأمین اجتماعی در وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل می‌گردد آئین‌نامه داخلی شوری و کمیته‌های فنی آن به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی و به تائید هیئت وزیران خواهد رسید.
مادۀ ۴- در اجرای مقررات این قانون شورای عالی تأمین اجتماعی ایجاد صندوق‌هائی را با توجه به نوع کار و مشخصات اجتماعی افراد مورد حمایت براساس نظارت یا اداره سه جانبه دولت و بیمه شده و کارفرما بر حسب مورد با در نظر گرفتن لزوم تمرکز وجوه صندوق‌های مزبور و یکنواخت کردن مقررات آن‌ها تصویب خواهد نمود.
هر صندوق دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و از پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه عوارض و هزینه تمبر دعاوی معاف می‌باشد اساس نامه نمونه این صندوق‌ها به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی رسیده و براساس آن صندوق‌ها تشکیل و به ثبت خواهد رسید.
مادۀ ۵- مزایای موضوع این قانون براساس اصل پرداخت حق بیمه از طرف بیمه شده و کارفرما خواهد بود. نرخ و ترتیب پرداخت حق بیمه و شرایط بهره مندی از مزایا و میزان آن به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و تائید شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
در مورد وصول حق بیمه از کارفرمایان طبق مقررات مواد ۳۴ و ۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی عمل خواهد شد.
- تبصره- مؤسساتی که درباره کارمندان خود مزایائی تحت عنوان پس انداز یا تعاون و نظایر آن بیش از مزایائی که بر طبق مادۀ ۴ این قانون تعیین خواهد گردید برقرار کرده‌اند نسبت به مابه التفاوت این مزایا قرار و رویه معمول خود را کماکان ادامه خواهند داد.
مادۀ ۶- کلیه وجوهی که از افراد مشمول این قانون تحت عنوان حمایت در مقابل عواقب ناشی از پیری (بازنشستگی) و از کار افتادگی و فوت از طرف مؤسسات اخذ شده یا بشود به انضمام سهم کارفرما و بهره‌های متعلقه که می‌بایست به آن افزوده شود به منزله وجوه امانی نزد کارفرما تلقی گردیده و هر گونه تصرف غیر مجاز در آن مشمول مقررات مادۀ ۲۴۱ قانون مجازات عمومی‌خواهد بود.
ترتیب استفاده از این وجوه و یا انتقال آن به صندوق مربوط و نحوه استفاده بیمه شدگان از مزایای مربوط تابع تصمیم متخذه از طرف شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
مادۀ ۷- بهره برداری از منابع مالی صندوق‌هائی که به موجب این قانون ایجاد خواهد شد طبق ضوابطی خواهد بود که به پیشنهاد شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
مادۀ ۸- هر گونه برداشت غیر قانونی از وجوه صندوق‌ها و تصرف غیر مجاز در اموال آن در حکم اختلاس و تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی‌محسوب می‌شود و متخلف طبق قوانین کیفری تعقیب خواهد شد.
در مورد سایر تخلفات طبق مقررات مواد ۸۶-۸۷-۸۸-۸۹-۹۰و ۹۱ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.
مادۀ ۹- در صورتی که مؤسسات مشمول این قانون ظرف مدتی که از طرف شورای عالی تأمین اجتماعی تعیین می‌شود از انجام تکالیفی که به وسیله شورای عالی در مورد ایجاد صندوق مربوط برای آنان تعیین می‌گردد خودداری کنند به تصمیم وزیر کار و امور اجتماعی- سازمان بیمه‌های اجتماعی طبق مقررات خود کارمندان مؤسسات
مزبور را بیمه خواهد کرد و در این صورت حق بیمه سهم کارفرما به میزانی که از طرف شورای عالی تعیین می‌گردد مطالبه و طبق مادۀ ۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی وصول خواهد شد.
مادۀ ۱۰- وزارت کار و امور اجتماعی مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی- پوربابائی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه دولت راجع به حمایت کارمندان در برابر از کارافتادگی- پیری و فوت را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون دادگستری- شیخ السلامی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۳ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه دولت راجع به حمایت کارمندان در برابر از کارافتادگی- پیری و فوت را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۳ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه دولت راجع به حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و فوت را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری در جلسه ۷ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه دولت راجع به حمایت کارمندان در برابر از کار افتادگی- پیری و فوت را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری- دکتر ستوده.
رئیس- مادۀ اول مطرح است آقای پور بابائی فرمایشی دارید.
پور بابائی- یک اشتباه چاپی هست در تبصره دو مادۀ اول که نوشته شده مقررات خاصی نباشند باشند صحیح است و نباشد چاپ شده است باید اصلاح بشود.
رئیس- اصلاح می‌شود مادۀ اول قرائت می‌شود.
مادۀ ۱- کلیه کارمندان مؤسسات طبق مقررات این قانون از طریق بیمه اجباری در برابر از کارافتادگی- پیری و فوت حمایت می‌شوند.
- تبصرۀ ۱- منظور از مؤسسه در این قانون هر نوع شخص حقوقی است که طبق قانون به ثبت رسیده یا تشکیل شده باشد.
- تبصرۀ ۲- مستخدمین مشمول مقررات قانون استخدام کشوری و مستخدمین مشمول مقررات نیروهای مسلح شاهنشاهی و مشمولین قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان و همچنین کارمندان مؤسسات وابسته به دولت که از این نظر مشمول مقررات خاصی باشند از مقررات این قانون مستثنی خواهند بود.
- تبصره ۳- موسسات خیریه به تشخیص شورای عالی تامین اجتماعی تابع آیین نامه خاصی خواهند بود. که به تصویب شورای مزبور خواهد رسید.
رئیس- در مادۀ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
در مورد لایحه حمایت کارمندان پیشنهاد می‌نماید تبصرۀ ۳ مادۀ اول حذف شود.
از طرف فراکسیون ایران نوین- ارفع.
رئیس- نظر مخالفی با این پیشنهاد نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید از عنوان لایحه حمایت کارمندان کلمه فوت حذف شود.
فراکسیون ایران نوین- ارفع.
پیشنهاد می‌کنم در عنوان لایحه «فوت» حذف شود.
دکتر اسفندیاری.
دکتر اسفندیاری- کلمه فوت در عنوان لایحه باید حذف بشود.
مهندس ارفع- حتی هر جا در متن قانون اشاره‌ای به این عنوان شده است آن جا هم کلمه فوت باید حذف شود.
رئیس- آقای دکتر مجیدی بفرمائید.
دکتر مجیدی (وزیر کار و امور اجتماعی)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست، ما از مزایائی که در کادر تأمین اجتماعی برقرار می‌کنیم در مقابل سه مطلب یکی از کار افتادگی، یکی پیری و یکی هم فوت می‌خواهیم کارمندان حمایت بشوند و یک تأمینی داشته باشند بنده فکر می‌کنم به کلمه فوت اگر از لحاظ لغوی ایرادی هست آن را اصلاح بفرمائید ولیکن این سه عنوان از کار افتادگی، پیری و فوت باید در قانون باشد برای این که در مقابل این سه خطر می‌خواهیم حمایت بکنیم تأمینی داشته باشند متشکرم.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- بنده خیال می‌کنم نسبت به اصل مطلب هیچ گونه اختلاف نظری نداریم منحصراً تنظیم یک عبارت صحیح فارسی است که حمایت از کارمندان در برابر فوت معنی و مفهومی‌ندارد بنابراین پیشنهاد شد کلمه فوت در این جا برداشته شود اما در متن قانون هر گونه احکامی که نسبت به حمایت بازماندگان متوفی وجود دارد قبول داریم ولی حمایت کارمندان در مقابل فوت مفهومی‌ندارد از این جهت است که کلمه فوت را حذف کردیم و تغییر عنوان لایحه متضمن تغییر مفهوم لایحه نیست هر عنوان را ممکن است به لایحه بدهید اصل محتوی لایحه است که به جای خودش باقی است.
رئیس- بنابراین پیشنهاد این است که در عنوان لایحه کلمه فوت حذف بشود. آقای مجیدی بفرمائید.
دکتر مجیدی (وزیر کار و امور اجتماعی)- خیلی عذر می‌خواهم که وقت جلسه را می‌گیریم، ما کارمند را در مقابل فوت حمایت می‌کنیم چون فقط کارمند نیست وقتی کارمند فوت بکند خانواده‌اش باید حمایت بشود اگر از نظر عبارتی ایرادی و اعتراضی دارید درست ولی این سه خطری است که از نظر اصول تأمین اجتماعی باید در مقابلش کارمندان حمایت بشوند.
رئیس- آقای مهندس ارفع پیشنهادتان را پس گرفتید؟
مهندس ارفع- نه خیر.
رئیس- آقای دکتر اسفندیاری با پیشنهاد موافقید بفرمائید.
دکتر اسفندیاری- آن چه که آقای وزیر کار فرمودند در متن لایحه آورده شده است و بنده هم لازم نمی‌بینم یک جمله غلط به عنوان عنوان لایحه و یا در مقدمه لایحه آورده شود چند دقیقه پیش خانم نیره سعیدی تشریف آوردند این جا و راجع به نثر فارسی و زبان فارسی صحبت فرمودند و این مطلب مورد توجه تمام همکاران عزیز من است که نثر فارسی حتی در مورد لوایح که این جا تصویب می‌شود باید رعایت شود و صحیح به کار برده بشود البته شخصی که فوت می‌شود در دو قسمت یا در دو مورد می‌شود مورد حمایت قرار بگیرد یکی خود آن شخص وقتی که فوت شده است می‌گوئیم وضع مالیش خوب نبوده و بیمه‌های اجتماعی یک مقدار کمک می‌کند و این شخص را کفن و دفن می‌کنند این یک مورد است مورد دیگر حمایت از ورثه این آدم که باید از آن حمایت شود که در متن لایحه گنجانده شده است وقتی که متن گنجانده شده ما نباید در عنوان لایحه به صورتی در آوریم که یک جمله غلط یا ناقصی را برای اعمالی که می‌خواهیم انجام بدهیم در عنوان لایحه یا در مادۀ اول بگنجانیم به این جهت با بعضی از آقایان همکاران صحبت شد که این حمایت کارمندان در مقابل فوت به آن مفهومی‌که در لایحه آورده شده معنی را نمی‌رساند و اگر این کلمه «و فوت» از عنوان لایحه حذف شود البته آقای مهندس ارفع پیشنهاد کردند که در مادۀ اول هم این کلمه حذف بشود از نظر من در مادۀ اول بودنش مانعی ندارد چون در واقع از طریق بیمه‌های اجتماعی حمایت کردیم ولی از عنوان لایحه باید حذف شود.
خواجه نوری- اجازه بفرمائید بنده توضیح بدهم.
رئیس- اگر پیشنهاد دیگری دارید مرحمت بفرمائید در این پیشنهاد مخالف و موافق صحبت کرده حالا رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. رأی می‌گیریم به مادۀ اول با این دو اصلاحی که به عمل آمد خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ دوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۲- کارمندانی که تا کنون مشمول مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی اعلام نشده‌اند می‌توانند با تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی مشمول این قانون قرار گیرند.
رئیس- در مادۀ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ دوم رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ سوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۳- به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون و تعمیم مقررات تأمین اجتماعی و برقراری هماهنگی بین فعالیت‌های مختلف در این زمینه و تصویب آئین‌نامه‌های اجرائی لازم شورائی به نام شورای عالی تأمین اجتماعی در وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل می‌شود اعضای این شوری عبارت خواهند بود از:
۱- وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که ریاست شوری را به عهده خواهند داشت.
۲- رئیس کل بانک مرکزی ایران یا قائم مقام او.
۳- دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی‌کشور یا معاون او.
۴- مدیر عامل سازمان‌های بیمه‌های اجتماعی.
۵- مدیر عامل شرکت سهامی‌بیمه ایران یا قائم مقام او.
۶- معاون وزارت دارائی.
۷- معاون وزارت کشور.
۸- معاون وزارت جنگ.
۹- معاون وزارت بهداری.
۱۰- معاون وزارت اقتصاد.
۱۱- معاون وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.
۱۲- یک نفر نماینده صندوق‌های بیمه موضوع مادۀ ۴ این قانون که پس از تشکیل صندوق‌ها طبق آئین نامه‌ای که به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی خواهد رسید برای مدت یک سال از طرف آنان انتخاب می‌گردد.
وظایف و اختیارات شورای عالی تأمین اجتماعی طبق آئین نامه خاصی خواهد بود که به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی به تصویب کمیسیون‌های کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
دبیرخانه شورای عالی تأمین اجتماعی در وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل می‌گردد آئین نامه داخلی شوری و کمیته‌های فنی آن به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی و به تائید هیئت وزیران خواهد رسید.
رئیس- در مادۀ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ سوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ چهارم قرائت می‌شود.
مادۀ ۴- در اجرای مقررات این قانون شورای عالی تأمین اجتماعی ایجاد صندوق‌هائی را با توجه به نوع کار و مشخصات اجتماعی افراد مورد حمایت براساس نظارت یا اداره سه جانبه دولت و بیمه شده و کارفرما بر حسب مورد با در نظر گرفتن لزوم تمرکز وجوه صندوق‌های مزبور و یکنواخت کردن مقررات آن‌ها تصویب خواهد نمود.
هر صندوق دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و از پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه عوارض و هزینه تمبر دعاوی معاف می‌باشد اساسنامه نمونه این صندوق‌ها به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی رسیده و براساس آن صندوق‌ها تشکیل و به ثبت خواهد رسید.
رئیس- در مادۀ چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ چهارم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ پنجم قرائت می‌شود.
مادۀ ۵- مزایای موضوع این قانون براساس اصل پرداخت حق بیمه از طرف بیمه شده و کارفرما خواهد بود. نرخ و ترتیب پرداخت حق بیمه و شرایط بهره‌مندی از مزایا و میزان آن به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و تائید شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید:
در مورد وصول حق بیمه از کارفرمایان طبق مقررات مواد ۳۴ و ۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی عمل خواهد شد.
- تبصره- مؤسساتی که درباره کارمندان خود مزایائی تحت عنوان پس‌انداز یا تعاون و نظایر آن بیش از مزایائی که بر طبق مادۀ ۴ این قانون تعیین خواهد گردید برقرار کرده‌اند نسبت به مابه‌التفاوت این مزایا قرار و رویه معمول خود را کماکان ادامه خواهند داد.
رئیس- در مادۀ ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ ۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۶ قرائت می‌شود.
مادۀ ۶- کلیه وجوهی که از افراد مشمول این قانون تحت عنوان حمایت در مقابل عواقب ناشی از پیری (بازنشستگی) و از کار افتادگی و فوت از طرف مؤسسات اخذ شده یا بشود به انضمام سهم کارفرما و بهره‌های متعلقه که می‌بایست به آن افزوده شود به منزله وجوه امانی نزد کارفرما تلقی گردیده و هر گونه تصرف غیر مجاز در آن مشمول مقررات مادۀ ۲۴۱ قانون مجازات عمومی‌خواهد بود.
ترتیب استفاده از این وجوه و یا انتقال آن به صندوق مربوط و نحوه استفاده بیمه شدگان از مزایای مربوط تابع تصمیم متخذه از طرف شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
رئیس- در مادۀ ششم نظری نیست؟ آقای قاضی زاده بفرمائید.
قاضی زاده- بنده می‌خواهم عرض کنم علاوه بر این که در این لایحه مخالفتی ندارم بلکه با آغوش باز استقبال می‌کنم چنان چه همه آقایان علاقمند هستند و یکی از لوایح بسیار مفید است این جا بنده یک تذکری راجع به مادۀ ۶ دارم و آن اینست که کلیه وجوهی که نوشته شده است از مشمولین این قانون تحت عنوان حمایت در مقابل عواقب ناشی از پیری توی پرانتز بازنشستگی نوشته شده بین پیری و بازنشستگی یک عموم و خصوص مطلق یا عموم و خصوص من وجه است وقتی ما گفتیم پیری و تفسیر کردیم بازنشستگی را به معنای پیری آن نظر شما را جناب آقای وزیر کار تأمین نمی‌کند برای این که پیری غیر از بازنشستگی است یعنی ممکن است یکی پیر باشد ولی بازنشسته نباشد یا یک نفر بازنشسته باشد اما پیر نباشد پس این جا تفسیر کلمه پیری به بازنشستگی برای من قابل تأمل است و مخصوصاً خواستم در این مورد چون توجه پیدا نکردند و بین این‌ها یک معنای خاصی از هر یک استنباط می‌شود در این مورد توجه بشود و در مورد این لایحه جناب وزیر کار باید این مطلب را عرض کنم که بسیار لایحه مفیدی است و یکی از لوایحی است که هیچ گونه تقاضائی و تمنائی نشد و اشاره‌ای در این مورد نشده ولی دولت با درک منویات شخص اول مملکت آمده است برای تأمین آتیه کارمندان برای بیمه آن‌ها چنین قدمی‌برداشته است این قابل تحسین و تشکر است و می‌خواهم که این نکته را حضورتان عرض کنم و مرخص بشوم و آن این است که این مورد هم از جمله مواردی است که دولت درک منویات شخص اول مملکت را کرده (مهندس ارفع- دولت در تمام موارد درک کرده) این بیان اعلیحضرت همایونی ارتباط دارد راجع به همین مورد به خصوص اگر شما توجه بفرمائید که دولت چه قدر نیات شخص اول مملکت را توجه دارد یکی از شواهدی است که اگر امروز در تاریخ ثبت نشود و در صورت جلسه ثبت نشود واقعاً ذنب لایغفر است و این آن است که در بیان بلیغ حکیمانه شاهنشاه در دانشگاه صنعتی آریامهر این عبارت بسیار جامع است می‌فرمایند باید حرف حق را دو دستی چسبید این مطلبی که فرموده همان آرزوی افلاطون است که می‌گفت حاکم باید حکیم و حکیم باید حاکم باشد این جمله‌ای بسیار مهم است و یکی از عبارات تاریخی است که تا کنون شنیده نشده و آن این است ...
رئیس- آقای قاضی زاده این مطالبی که می‌فرمائید به مادۀ ۶ مربوط است؟
قاضی زاده- بلی از لحاظ پیری و بازنشستگی (خنده نمایندگان) در مادۀ ۶ همان طور که حق را به حق دار می‌دهد این حیث معنی ارتباط پیدا به می‌کند تمام معنا به این مادۀ اجازه بفرمائید قرائت بشود می‌فرمایند.
«امیدوارم در مملکت ما از هر طرف از طرف اولیاء و مسئولین امر این قدر دوربین این قدر روشن فکری این قدر موقع شناسی وجود داشته باشد که هر حرف حقی ولو زده نشده و حتی اگر اشاره‌ای به آن نشده باشد آن حق را دو دستی بدهند» و این حقی است که متعاقب این مواد شما دارید دو دستی می‌دهید.
رئیس- نظر دیگری نسبت به مادۀ ۶ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به مادۀ ۶ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۷ قرائت می‌شود.
مادۀ ۷- بهره‌برداری از منابع مالی صندوق‌هائی که به موجب این قانون ایجاد خواهد شد طبق ضوابطی خواهد بود که به پیشنهاد شورای عالی تأمین اجتماعی به تصویب کمیسیون کار و امور اجتماعی مجلسین خواهد رسید.
رئیس- در مادۀ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ ۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۸ قرائت می‌شود.
مادۀ ۸- هر گونه برداشت غیر قانونی از وجوه صندوق‌ها و تصرف غیر مجاز در اموال آن در حکم اختلاس و تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی‌محسوب می‌شود و متخلف طبق قوانین کیفری تعقیب خواهد شد.
در مورد سایر تخلفات طبق مقررات مواد ۸۶-۸۷-۸۸-۸۹-۹۰و ۹۱ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.
رئیس- در مادۀ ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ ۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۹ قرائت می‌شود.
مادۀ ۹- در صورتی که مؤسسات مشمول این قانون ظرف مدتی که از طرف شورای عالی تأمین اجتماعی تعیین می‌شود از انجام تکالیفی که به وسیله شورای عالی در مورد ایجاد صندوق مربوط برای آنان تعیین می‌گردد خودداری کنند به تصمیم وزیر کار و امور اجتماعی- سازمان بیمه‌های اجتماعی طبق مقررات خود کارمندان مؤسسات مزبور را بیمه خواهد کرد و در این صورت حق بیمه سهم کارفرما به میزانی که از طرف شورای عالی تعیین می‌گردد مطالبه و طبق مادۀ ۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی وصول خواهد شد.
رئیس- در مادۀ ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ ۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۰ قرائت می‌شود.
مادۀ ۱۰- وزارت کار و امور اجتماعی مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
رئیس- در مادۀ ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ ۱۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است آقای صدری کیوان بفرمائید.
صدری کیوان- به نام خداوند توانا، با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم، خدای بزرگ را سپاس گزاریم که در سایه اندیشه‌های تابناک و افکار بلند رهبر اندیشمند ایران وجود مقدس محمدرضا شاه آریامهر شاهنشاه معدلت پرور ملت نواز افتخار آفرین امروز همه چیز ما در طریق منافع ملت و مملکت متحول و دگرگون گردیده و کلیه آحاد و افراد ملت از برکات و ثمرات و مواهب و مزایا و عدالت اجتماعی و رفاهیت عمومی‌دوران پر افتخار سلطنت معظم له مرتباً برخوردار شده و می‌شوند (صحیح است). لایحه حمایت کارمندان در مقابل پیری و فوت و از کار افتادگی که وسیله دولت خدمت گزار هویدا که همواره در اجرای نیات بلند و خیر شاهنشاه آریامهر آمادۀ و کوشا است تهیه و تنظیم و تقدیم پارلمان شده بدون شک مبین و مترجم این مطلب است که شاهنشاه عزیز ما آنی از فکر آسایش آحاد و افراد ملت فارغ نبوده کلیه اوقات شریف شان مصروف تأمین سعادت و سلامت به روزی و رفاهیت ما شده و می‌شود (صحیح است) نمونه‌ای از این عنایات همایونی توسعه روز افزون تأمین اجتماعی است که هر روز به نحوی ناظر و شاهد آن هستیم مسلماً توسعه روز افزون تأمین اجتماعی و شمول آن چه از نظر موضوعات مورد تأمین و چه از نظر طبقات بیشتری که مورد حمایت واقع می‌شوند نموداری از اقتصاد اجتماعی سالم، اقتصاد اجتماعی نو- اقتصاد اجتماعی پیشرفته ایران است که در سایه مجاهدات رهبر عالی قدر ایران برای ما فراهم شده است (صحیح است) لایحه‌ای که امروز در ساحت مقدس مجلس شورای ملی مطرح مذاکره قرار گرفته است پس از سیر قانونی و تصویب نهائی موجبات شعف و شادمانی میلیون‌ها نفر از اعضاء خانواده‌های کارمندان بخش خصوصی را فراهم می‌کند زیرا از این پس این خانواده‌ها در مقابل پیری و فوت و از کار افتادگی نان آورشان مورد حمایت قرار می‌گیرند و از مزایای تأمین اجتماعی برخوردار می‌شوند که در خور همه گونه سپاس و امتنان است (صحیح است) بدین مناسبت بنده وظیفه دار هستم با افتخار فراوان به نوبه خود و به نیابت از طرف قاطبه ملت ایران و نیز کلیه کارمندانی که در شمول این قانون قرار می‌گیرند عالی‌ترین مراتب حق شناسی را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تقدیم داشته سلامت ذات اقدس رهبر عالی قدر ایران را همراه با عظمت شاهنشاهی از درگاه احدیت مسئلت کنم (احسنت) هم چنین از کوشش‌های جناب آقای هویدا که به فرمان مبارک همایونی در طریق رفاهیت عمومی‌مبذول می‌دارد بسیار سپاس گزار و مزید توفیق ایشان را در راه خدمت به شاهنشاه مفخم و ملت ایران آرزو داریم (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر- همان طور که همکاران گرامی‌تذکر دادند لایحه‌ای که امروز شور دوم آن به تصویب مجلس شورای ملی می‌رسد و بعد از تصویب مجلس سنا و توشیح ملوکانه صورت اجرائی پیدا می‌کند یکی دیگر از لوایحی است که در گسترش تأمین اجتماعی پس از تصویب لایحه بیمه‌های اجتماعی کشاورزان به تصویب قوه مقننه می‌رسد در این مطلب بحثی نیست که تمام طبقات مردم مملکت باید از مزایای بیمه و تأمین اجتماعی برخوردار شوند و حقاً با قوانینی که الان در دست تهیه است و با قوانینی که تصویب شده است اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران مشمول قوانین بیمه و تأمین اجتماعی می‌شوند اما این قانون یک اهمیت خاصی دارد که اجرای این قانون علاوه بر تأمین کارمندان از نظر بازنشستگی از کار افتادگی و غیره باعث نظم و نسق سازمان‌های اداری ما خواهد شد خواستم عرض کنم که اجرای این قانون هست که قانون جدیدالتصویب استخدام کشوی را در جای خودش مستقر می‌کند و در سازمان‌های دولتی را از هجوم روز افزون جوانان و داوطلبان ار و مشاغل خالی خواهد کرد تنها اقدامی، تنها اثری که استخدام دولتی از نظر کارمندان دارد فقط اینست که می‌گویند اگر کسی به سن پیری رسید تقاعدی دارد و خانواده اش راحت است و خودش تأمین دارد والا با گسترشی که در صنایع و تولیدات و اقتصاد مملکت ما به وجود آمده الان بخش خصوصی چندین برابر بخش دولتی احتیاج به کارمند و کارگر و متخصص و طبیب و مهندس و دیگر طبقات دارد و جذب هم می‌کند ولی از حق نباید گذشت هنوز آن جاذبه‌ای که استخدام دولتی دارد استخدام بخش خصوصی با وجود این که گاهی چندین برابر حقوق مؤسسات دولتی را می‌دهند ندارد و دلیل آن اینست که کارمندان مؤسسات خصوصی تأمین آینده ندارند و کارمندان بخش دولتی تأمین آتیه و بازنشستگی دارند این قانون علاوه بر این که حقیقتاً یکی از برنامه‌های کلی دولت و حزب ماست یک اثر اجتماعی بسیار مفیدی از جهت تناسب وضع استخدام در دستگاه‌های مختلف بخش خصوصی و دولتی خواهد شد تذکراتی که بنده در کلیات آخر خواستم خدمت جناب آقای وزیر کار و امور اجتماعی عرض کنم اینست که در تعیین تعرفه و نرخ‌های بیمه و صندوق‌هائی که ایجاد می‌شود حتی المقدور باید به یک نواخت بودن حق بیمه و یک نواخت بودن نرخ بازنشستگی بین دستگاه‌های خصوصی و دولتی توجه مخصوص بفرمایند البته شورای عالی که به وجود می‌آید می‌تواند در بعضی موارد نرخ کمتر یا زیادتری در نظر بگیرد اما هر قدر نرخ بیمه سازمان‌های خصوصی با سازمان‌های دولتی هماهنگ و یک نواخت باشد این وحدت عمل و وحدت بیمه و تأمین موجب دل گرمی‌بیشتر بخش خصوصی خواهد بود امیدوارم که در اجرای این قانون هم همان طور که در تدوین آن توجه و همیت کردید توفیق کامل حاصل کنید و پس از شورای پیش بینی شده در این قانون سرعت مؤسسات و سازمان‌های بخش خصوصی از این مزایا استفاده کنند و کارمندان این مؤسسات برای خودشان آینده مستحکمی را در آن مؤسسه به دست آورند و می‌توانند با دل گرمی‌کار کنند و شما توجه دارید که با دلگرمی کار کردن کارمندان یک مؤسسه خصوصی در پیشرفت آن مؤسسه اثر قاطع و باور نکردنی دارد توفیق جنابعالی و دولت را در اجرای این لایحه و لوایحی از قبیل صادقانه آرزومندم و امیدوارم که این لایحه امسال به مرحله اجرا دربیاید.
رئیس- آقای خواجه نوری بفرمائید.
خواجه نوری- در ابتدا ما بحثی درباره عنوان این قانون پیش آمد که بنده استدعای صحبت کردم که شاید راه حل وسطی پیدا کنیم که هم نظر آقای وزیر کار تأمین باشد و هم نظر مجلس، متأسفانه آن موقع آئین‌نامه مجلس شورای ملی اجازه نداد که این مطلب را بنده در موقعش عرض کنم ولی الان که فرصت شد عرض می‌کنم که در سنا این اصلاح بشود اگر عنوان قانون به این شکل نوشته شود که قانون بیمه کارمندان در برابر از کار افتادگی و پیری و فوت با متن قانون تطبیق می‌کند و اشکال هم نخواهد داشت مطلب دیگری که خواستم عرض کنم از لحاظ خود قانون است که البته تصویب این قانون قدم اولیه است یعنی پی ریزی اولیه است برای این که این اقدام برای کارمندان غیر دولتی و کارمندان دولتی که تا کنون از حقوق تقاعد و مزایای نظیر آن استفاده می‌کردند استفاده کنند ولی به این مطلب اساسی توجه بشود که وقتی که آئین‌نامه‌هائی که در این قانون پیش بینی شده مخصوصاً آن چه که مربوط به وصول حق بیمه است و آن چه که مربوط به حقوقی است که بایستی به کارمندان از کار افتاده و بازنشسته بپردازند نوشته نشود به هیچ وجه نه تبلیغی می‌شود درباره این قانون کرد برای این که به مردم نمی‌توانیم بگوئیم که چه حقی به آن‌ها داده‌ایم و نه به طور قطع می‌شود گفت که کار اساسی شده بنابراین ما در انتظار این هستیم که وزارت کار هر چه زودتر این قسمت را تکمیل کند و آئین‌نامه‌های تکمیلی را برای تصویب کمیسیون‌های مربوط تسلیم مجلس کند ولی یک توجه خواستم بدهم برای این که در اصل بیمه‌های اجتماعی تا وقتی که حق بیمه‌ای وصول نشود و مدتی هم منتفی نشود از این وصول حق بیمه حقی به بیمه شده تعلق نمی‌گیرد اگر این اصل در قانون رعایت شود یعنی در تنظیم آئین‌نامه‌ها رعایت نشود فقط کسانی که استفاده می‌کنند از این قانون که جدید استخدام باشند در دوره ۳۰-۴۰ سال خدمت حق بیمه بپردازند و پس از انقضای دوره خدمت می‌توانند استفاده کنند ازحقوقی که این قانون برای آن‌ها تعیین کرده و اگر چنین چیزی بشود اشخاصی که الان ۳۰ سال ۲۰ سال حتی ۱۵ سال خدمت کرده‌اند آن‌ها از حمایت کامل محروم خواهند بود لاجرم باید در این آئین نامه‌ها پیش بینی بشود که کمک‌های مؤثری از خزانه دولت به این صندوق بشود تا این صندوق بتواند به این اشخاص که بالاخره مدتی در این دستگاه‌ها خدمت کرده‌اند و چرخ‌های اقتصادی مملکت را چرخانیده‌اند و خدمات اجتماعی انجام داده‌اند و امروز دست شان به هیچ کجا بند نیست باید از آن‌ها حمایت بشود متأسفانه در این قانون اشاره‌ای به این موضوع نکرده‌اند که خزانه دولت در این مورد کمک کند در صورتی که نهایت ضرورت را دارد و فکر می‌کنم اگر این اصلاح در مجلس سنا بشود خیلی خوب است چون اگر این اصلاح نشود و در آئین‌نامه‌ها هم نمی‌توانید چنین مطالبی را بگنجانید این مطالب چون اساسی نبود هنگام طرح در کمیسیون‌ها بنده در سفر بودم و نتوانستم در کمیسیون‌ها این مطالب را عرض کنم حالا عرض کردم که هنگام تصویب در مجلس سنا بتوانند اصلاحات لازم را انجام بدهند.
رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای دکتر مجیدی بفرمائید.
دکتر مجیدی (وزیر کار و امور اجتماعی)- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، بنده وظیفه خودم می‌دانم که از زحماتی که در بررسی این لایحه که در ۲۷ آذر ماه سال گذشته تقدیم مجلس شورای ملی شد و از زحمات زیادی که در کمیسیون‌ها و در جلسات علنی در مورد این لایحه معمول شد تشکر کنم این لایحه، لایحه بسیار مهمی‌است و در واقع همان طور که اشاره شد پایه گزار یک سیستم کامل تأمین اجتماعی در مملکت است و شروع به کار راجع به این لایحه با صدور فرمان همایونی در دی ماه ۱۳۴۶ شروع شد و این لایحه به عنوان اولین اقدام در پیروی از نیات عالیه شاهنشاه آریامهر در برقراری سیستم کامل تأمین اجتماعی انجام شده است و به دنبال این لایحه اگر توفیق حاصل بشود لوایحی در مورد تأمین بیمه درمان ابتدا در مورد کارکنان بخش دولتی و سپس کارمندان بخش خصوصی تقدیم قوه مقننه خواهد شد، در مورد اجرای این قانون از هم اکنون شروع کردیم به تهیه کردن آئین‌نامه‌ها که به محض این که لایحه به دولت ابلاغ شد به کمیسیون‌های کار مجلسین تقدیم خواهد شد و از هم اکنون با گروهی از مؤسسات بخش خصوصی مذاکره شده که این صندوق‌ها به وجود بیاید و الان مقداری از این صندوق‌ها وجود دارند، مسئله‌ای که لازم می‌دانم به عرض برسانم این است که با تجربه‌ای که در زمینه بیمه‌های اجتماعی حاصل کرده‌ایم به این نتیجه رسیده‌ایم که در مواردی که مؤسسات و بخش خصوصی به طور کلی قادر باشند که سیستم‌های خاص خودش که اداره‌اش به دست خودش اجرا بشود و احیاناً اگر از نظر درصدها تفاوتی با روش بیمه‌های اجتماعی داشته باشند برقرار کنند از نظر دولت هم تضمین‌های لازم را داشته باشند این اختیار را بدهیم که با یک سیستم واحدی که ممکن است خشکی‌ها و ناراحتی‌هائی در بعضی بخش‌ها ایجاد بکند با آن بستگی صد در صد نداشته باشد و یک سیستم قابل انعطاف تری داشته باشد و با فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی هماهنگی بیشتری داشته باشند و خودشان قادر باشند که در مورد تأمین آینده خودشان یک تصمیمات مفید و مؤثری بگیرند که احیاناً ممکن است با روشی که در کادر قوانین بیمه‌های اجتماعی و قوانین دیگر مربوط به بازنشستگی و تأمین‌ها مغایر باشد. در مورد کمک دولت که جناب آقای خواجه نوری فرمودند مسلم است دولت اولین اولویت را به رفاه زحمت کشان به طور اعم و کارکنان و کارگران بخش شهری می‌دهد و اگر در مواردی امکانات مالی جواب گوی تعهداتی که در کادر این قوانین شده نباشد مسلماً در قوانین بودجه این کمک‌ها منظور خواهد شد و موقعی که کمک دولت لازم باشد در هر صورت تصویب مجلس را لازم داریم و در آن صورت می‌آئیم حضورتان و اگر لازم باشد کمک دولت به این مطلب اختصاص داده خواهد شد اما توجه به این که عده جدیدی روز به روز بیمه می‌شوند ما احتیاج نخواهیم داشت البته برای آینده نباید چنین از نظر دور داشت به هر صورت این اطمینان حاصل است که در مورد سرعت اجرایش بایستی توجه دقیق بشود و من از طرف دولت این اطمینان را می‌دهم که دولت به این مسئله اولویت بالائی می‌دهد و همان طور که در سال گذشته هنگامی که این لایحه را خدمتتان تقدیم کردم عرض شد که در مورد بیمه اجتماعی موازی با توسعه اقتصادی بایستی تلاش بیشتری بکنیم و الان هم این برنامه در رأس برنامه‌های دولت قرار دارد و امیدوارم به زودی در این جا نتایجش را خدمتتان عرض کنم.
رئیس- آقای دکتر فریور فرمایشی داشتید؟
دکتر فریور- تقاضائی است در مورد راه‌های آذربایجان غربی که چون ساختمان شاه راه سقز ایواوغلی که قرار بود در سال ۱۳۴۸ آغاز بشود هنوز شروع نشده کمیسیون رسیدگی به سئوالات سئوال مربوط به راه‌های مذکور را که به آن کمیسیون ارجاع شده تعقیب و نتیجه را برای اطلاع مجلس و مردم اعلام دارد.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۱۸ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه شماره ۵۶۸۸ مورخ ۱ /۴ /۴۹ دولت راجع به واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۳۹۲ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهاد واصله تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- به وزارت کار و امور اجتماعی اجازه داده می‌شود آن تعداد و یا آن قسمت از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی خود را که مقتضی بداند با لوازم و اثاثیه آن‌ها بلاعوض به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده واگذار نماید.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی- پور بابائی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور نماینده دولت لایحه مربوط به واگذاری قسمتی از مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
رئیس- مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادۀ واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا ارسال می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به تبدیل وضع استخدامی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به تبدیل وضع استخدامی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه تبدیل وضع استخدامی‌یک نفر کارشناس کشت توتون مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی به مجلس شورای مالی
کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی در جلسه ۱۸ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی لایحه شماره ۴۹۸۰ مورخ ۲۴ /۳ /۱۳۴۹ راجع به تبدیل وضع استخدامی‌یک نفر کارشناس کشت توتون را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۳۹۷ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول آن را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- به وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی اجازه داده می‌شود آقای ژان ماور ماتیس کارشناس کشت توتون شرکت دخانیات ایران را که با کسب مجوز قانونی به عنوان مستخدم تبعه خارجه در کشور ایران مشغول خدمت شده است و در سال ۱۳۴۶ به مشارالیه تابعیت دولت شاهنشاهی ایران اعطاء گردیده است با احتساب کلیه سوابق خدمت طبق مقررات مربوط به تبدیل مستخدمین غیر رسمی‌مندرج در قانون استخدام کشوری به مستخدم رسمی‌تبدیل نماید.
مخبر کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی- سید علی صائب.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به تبدیل وضع استخدامی‌یک نفر کارشناس کشت توتون را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی لایحه مربوط به تبدیل وضع استخدامی یک نفر کارشناس کشت توتون را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.
رئیس- مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا ارسال می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی راجع به برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی به مجلس شورای ملی
کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی در جلسه ۱۸ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی لایحه شماره ۴۹۷۸-۲۴ /۳ /۱۳۴۹ راجع به برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۳۹۶ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی مجاز است ماهیانه مبلغ پنج هزار ریال معادل نصف حقوق دریافتی زمان حیات مرحوم کنستانتین الکسوپولوس کارشناس سابق کشت توتون شرکت دخانیات ایران را از تاریخ ۲۲ /۱ /۴۶ (یک روز بعد از فوت) به عنوان مستمری درباره وراث قانونی برقرار و با رعایت مواد مربوط به حقوق وراث قانون استخدام کشوری مصوب خرداد ماه ۱۳۴۵ و مقررات بعدی آن از محل اعتبار بودجه شرکت مزبور بپردازد.
مخبر کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی- سید علی صائب.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی لایحه برقراری مستمری درباره وراث قانونی یک نفر کارشناس کشت توتون را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.
رئیس- مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا ارسال می‌شود.
- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به بخشودگی خسارت دیر کرد بدهی سنواتی قبل از سال ۱۳۳۶ بدهکاران سازمان غله و ابلاغ به دولت
۹- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به بخشودگی خسارت دیر کرد بدهی سنواتی قبل از سال ۱۳۳۶ بدهکاران سازمان غله و ابلاغ به دولت
رئیس- لایحه بخشودگی خسارت دیر کرد بدهی سنواتی قبل از سال ۱۳۳۶ بدهکاران سازمان غله که از مجلس سنا رسیده برای اخذ رأی نهائی قرائت می‌شود.
مادۀ واحده- بدهکاران به سازمان غله کشور از بابت وام نقدی و جنسی دریافتی قبل از سال ۱۳۳۶ در صورتی که تا آخر سال ۱۳۴۹ اصل بدهی خود را بپردازند از تأدیه جریمه زیاد دیر کرد، بهره و خسارت مذکور در اسناد تنظیمی‌معاف خواهند بود هم چنین اشخاصی که تا تاریخ تصویب این قانون اصل وام نقدی و یا جنسی مزبور را پرداخته و فقط بابت تمام یا قسمتی از جریمه، زیان دیر کرد، بهره و خسارت مذکور در اسناد تنظیمی‌بدهکار باشند از پرداخت تمام یا باقی مانده جریمه زیان دیر کرد، بهره و خسارت بخشوده می‌شوند قانون فوق مشتمل بر یک مادۀ در جلسه روز دو شنبه یازدهم آبان ماه یک هزار و سیصد و چهل و نه به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- این لایحه به همان ترتیبی که در مجلس شورای ملی تصویب شده است در مجلس سنا به تصویب رسیده و اکنون نسبت به آن با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).
- آقایان مهندس جلالی نوری- دکتر الموتی- کورس- خانم جهانبانی- مرندی- محدث زاده- دکتر غنی- دکتر کفائی- مهندس معتمدی- جوانشیر- دکتر اسدی- مهندس برومند- خانم بزرگ نیا- دکتر عظیمی- روستا- حکیم شوشتری- کمالوند- مجید موسوی- مهندس کیا کجوری- دکتر بیت منصور- مهندس پروشانی- تهرانی- دکتر سعید- فروتن- پدرامی- ارسنجانی- دکتر نجیمی- ریگی- پوربابائی- صادقی- بهنیا- امامی‌رضوی- مهندس عترت- دکتر خزائلی- مهندس اخوان- دکتر عدل طباطبائی- ادیب سمیعی- دکتر رشتی- دکتر متین- دکتر قهرمان- شهرستانی- دکتر خسروی کردستانی- محمدولی قراچورلو- سرتیپ پور- صدری کیوان- عباس میرزائی- سید علی صائب- دانشمند- دکتر رفعت- مهندس زرآور- ایلخانی پور- موسوی ماکوئی- زرگزاده- توسلی- یارمحمدی- مرتضوی- تیمسار وحدانیان- دکتر کیان- بختیاری پور- مهندس پرویز بهبودی- دکتر یزدان پناه- خانلر قراچورلو- عامری- مهندس زنجانچی- خانم زاهدی- شکیبا- دکتر امامی‌خوئی- انشاء- سلیمانی کاشانی- ملک زاده آملی- مروتی- دکتر رهنوردی- دکتر اسفندیاری- دکتر بهبهانی- مهندس اسدی سمیع- دکتر حبیب اللهی- غلام نیاکان- حی- دکتر دادفر- موسی صالحی- قاضی زاده- دکتر مدنی- دکتر بقائی یزدی- دکتر شفیع امین- پاینده- خانم سعیدی- اسدالله سلیمانی- محمد اسدی- بدر صالحیان- فرهادپور- جهانشاهی- مهندس فروهر- دکتر مدرسی- دکتر مهدوی- دکتر وفا- دکتر عدل- دکتر ملکی- عبدالحسین طباطبائی- تیمسار نکوزاد- دکتر معظمی- موقر- دکتر صفائی- صدقیانی زاده- مؤید امینی- مهندس ارفع- کریم بخش سعیدی- فخر طباطبائی- دکتر یگانگی- دکتر فریور- دکتر عاملی تهرانی- دکتر گاگیک- پزشکپور- دکتر زعفرانلو- دکتر اصولی- دکتر میرعلاء- ملک افضلی- دکتر مهاجرانی- تیمسار همایونی- حیدر صائبی- جوادی- شاخوئی- صادق سمیعی- امام مردوخ- جاماسبی- یوسفی- پورساطع- مبارکی- محسنی مهر- فیاض فاضلی- دکتر صاحبقلم- روحانی- شیخ الاسلامی- دکتر ستوده- امیر احمدی- مهندس اربابی- دکتر مهذب- معیری- دکتر درودی- دکتر مهندس بهبودی- ابوذر- پورساطع- پرتو اعظم- دکتر سعید حکمت- فضائلی- ظفر- آموزگار- خانم تربیت- مهندس ریاضی- خانم ابتهاج سمیعی- مهندس صائبی- کاسمی- ماهیار- رامبد- پزشکی- خواجه نوری- دکتر صدر- رضوی- دکتر محققی- دکتر خطیبی- دکتر اعتمادی- مهندس سهم الدینی- ثامنی- مریدی- معزی- دکتر رفیعی- شیخ بهائی- مهندس معینی- دکتر کلالی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
- آراء موافق ۱۴۳ رأی.
- آراء سفید به علامت امتناع ۲۴ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۴۳ رأی موافق و ۲۴ رأی ممتنع تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین
- آقایان مهندس عطائی- مسعودی- صادقی- بانو جهانبانی- مهرزاد- مجد- دکتر فربود- مهندس برومند- امامی‌رضوی- ادیب سمیعی- مهندس کیا کجوری- دکتر رشتی- پوربابائی- جوادی- موسی صالحی- مهندس اخوان- شهرستانی- مهندس فروهر- روستا- بدر صالحیان- دکتر اعتمادی- موسوی ماکوئی- دکتر الموتی- دکتر مدنی- جهانشاهی- دادفر- دکتر ملکی- مبارکی- پدرامی- مهندس پروشانی- مهندس پرویز بهبودی- دکتر امامی‌خوئی- رضوی- دانشمند- مهندس ریاضی- بانو تربیت- بانو ابتهاج سمیعی- پاینده- دکتر حکیم شوشتری- دکتر پرتو اعظم- شکیبا- دکتر یزدان پناه- مهندس زنجانچی- تهرانی- دکتر سعید- فروتن- سلیمانی کاشانی- سعید وزیری- دکتر عدل طباطبائی- جوانشیر- بوشهری- مهندس معتمدی- دکتر بقائی یزدی- دکتر مهذب- مرتضوی- دکتر خطیبی- مهندس جلالی نوری- دکتر صاحبقلم- دکتر زعفرانلو- پزشکی- کاسمی- دکتر عظیمی- خواجه نوری- بانو بزرگ نیا- فیاض فاضلی- روحانی- دکتر ستوده- ماهیار- شاخوئی- کلانتر هرمزی- اسدالله سلیمانی- دکتر گاگیک- مهندس فیروز عدل- مهندس اربابی- دکتر صدر- امیر احمدی- دکتر معظمی- شیخ الاسلامی- مهندس ارفع- دکتر میرعلاء- دکتر یگانگی- اصولی- بانو سعیدی- مهندس اسدی سمیع- ملک زاده آملی- دکتر کفائی- دکتر اسدی- مهندس قاسم معینی- سیدعلی صائب- ایلخانی پور- عباس میرزائی- عامری- دکتر بیت منصور- خانلر قراچورلو- توسلی- کورس- کمالوند- محمد ولی قراچورلو- مرندی- دکتر کیان- دکتر قهرمان- مهندس زرآور- صدری کیوان- تیمسار وحدانیان- بختیاری پور- ارسنجانی- مهندس عترت- صدقیانی زاده- دکتر خزائلی- قاضی زاده- دکتر کلالی- تیمسار نکوزاد- دکتر رفیعی- محسنی مهر- دکتر مهدوی- انشاء- دکتر امین- دکتر درودی- معزی- بانو زاهدی- شیخ بهائی- دکتر حبیب اللهی- دکتر وفا- غلام نیاکان- دکتر رهنوردی- مهندس صائبی- ثامنی- مهاجرانی- پورساطع- تیمسار همایونی- صائبی- ملک افضلی- دکتر صفائی- معیری- مریدی- مهندس سهم الدینی- دکتر متین- حی- دکتر خسروی کردستانی- سرتیپ پور- بهنیا- ریگی- دکتر نجیمی- محدث زاده- دکتر غنی- مجید موسوی- مهندس یارمحمدی- زرگرزاده.
ممتنعین
- آقایان آموزگار- ابوذر- محمد اسدی- دکتر اسفندیاری- امام مردوخ- دکتر مهندس بهبودی- دکتر بهبهانی- پزشکپور- جاماسبی- دکتر حکمت- رامبد- دکتر رفعت- کریم بخش سعیدی- صادق سمیعی- طباطبائی- ظفر- دکتر عاملی تهرانی- فخر طباطبائی- فرهادپور- دکتر فریور- فضائلی- دکتر محققی- دکتر مدرسی- مروتی- موقر- مؤید امینی.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون اقتصاد راجع به لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها
۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون اقتصاد راجع به لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها
رئیس- گزارش شور اول لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه روز یک شنبه ۳ /۸ /۴۹ با حضور معاونان پارلمانی وزارت اقتصاد و وزارت راه لایحه شماره ۶۳۸۲-۹/ ۴ /۱۳۴۹ راجع به الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها را که به شماره ۱۳۶۳ چاپ گردیده برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- دولت مجاز است الحاق خود را به کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها (معروف به TIR) منعقده در ژنو به تاریخ ۱۵ ژانویه ۱۹۵۹ با اصلاحاتی که در سنوات ۱۹۶۳ و ۱۹۶۶ در آن به عمل آمده و جمعاً مشتمل بر یک مقدمه و ۵۱ مادۀ و ۹ ضمیمه و یک پروتکل امضاء می‌باشد اعلام دارد.
- تبصرۀ ۱- به اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با توجه به مفاد بند ۱ مادۀ ۵ کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها (معروف به TIR) اجازه داده می‌شود که براساس شرایط و ضمانت نامه‌های مقرر در کنوانسیون به عنوان مؤسسه ضامن عمل نموده و دفترچه‌های کارانه را صادر نماید.
- تبصرۀ ۲- اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران می‌تواند تضمینات لازم جهت انجام تعهدات ناشی از کنوانسیون را از مؤسسات حمل و نقلی که به عضویت آن اطاق به عنوان مؤسسه ضامن در می‌آیند مطالبه و وصول نمایند.
مخبر کمیسیون اقتصاد- مهندس معتمدی.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه روز پنج شنبه ۷ /۸ /۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها را برای شور اول بررسی و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز سه شنبه ۱۲ /۸ /۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی حمل و نقل بین‌المللی کالا در جاده‌ها را برای شور اول رسیدگی و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور مادۀ واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
۱۱- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
رئیس- آقای دکتر معتمد وزیری بفرمائید.
دکتر معتمد وزیری (معاون وزارت اقتصاد)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی قانون مربوط به انتقال سازمان جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی از بانک مرکزی به وزارت اقتصاد و هم چنین مادۀ واحده مربوط به پروتکل موافقت نامه تشکیل شرکت سهامی‌مختلط امور حمل و نقل ایران و شوروی را تقدیم و تقاضای تصویب دارد.
رئیس- لوایح به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم پنج فقره لایحه و اصلاح بودجه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
۱۲- تقدیم پنج فقره لایحه و اصلاح بودجه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست به طوری که خاطر نمایندگان مستحضر است به موجب تبصره ۳۴ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ اجازه داده شده بود که دولت ایران تا حد سیزده میلیون و هشتصد هزار دلار به سد آیت عادل در کشور مغرب کمک کند به صورت وام ولی میزان استفاده از این مبلغ بر حسب تصویب کمیسیون بودجه در هر سال تعیین بشود چون با صورت‌هائی که از آن جا رسیده و با محاسباتی که برای هزینه‌های تا آخر امسال پیش بینی می‌شود لازم است از بقیه این وام که در حدود چهار میلیون و ششصد و هفتاد و یک هزار و ششصد دلار است استفاده بشود لایحه‌ای تقدیم می‌شود که اجازه بفرمائید در کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار بگیرد. صورتی است برای استفاده از هزینه‌های پیش بینی نشده بودجه ۱۳۴۹ که استفاده از آن به موجب قانون بودجه بایستی با تصویب کمیسیون بودجه انجام بگیرد این صورت تقدیم می‌شود و استدعا دارد اجازه بفرمایئد به کمیسیون بودجه ارجاع بشود. سه فقره اصلاح بودجه است که در نصاب تصویب کمیسیون محترم بودجه است بایستی با نظر کمیسیون محترم بودجه اصلاح بشود یکی مربوط به بنگاه کل دام پروری دیگری هیئت عالی بازرسی مرزی و وزارت دارائی که تقدیم و تقاضای رسیدگی آن را دارد.
رئیس- لوایح به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به معافیت شرکت‌های نفتی و سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی از پرداخت مالیات مربوط به اتومبیل‌های ساخت کارخانجات داخلی
۱۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به معافیت شرکت‌های نفتی و سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی از پرداخت مالیات مربوط به اتومبیل‌های ساخت کارخانجات داخلی
رئیس- گزارش شور اول معافیت‌های شرکت‌های نفتی و سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی از پرداخت مالیات مربوط به اتومبیل‌های ساخت کارخانجات داخلی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۲ آبان ماه ۱۳۴۹ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۷۸۷۸-۱۳ /۵ /۱۳۴۹ دولت راجع به معافیت‌های شرکت‌های نفتی و سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی از پرداخت مالیات مربوطه در صورت خرید اتومبیل‌های ساخت کارخانجات داخلی را که به شماره ۱۳۸۸ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- شرکت‌ها و مؤسسات و سازمان‌هائی که به موجب قوانین خاص مجاز به ورود اتومبیل جهت انجام عملیات خود با معافیت از حقوق و عوارض گمرکی می‌باشند و هم چنین سفارتخانه‌ها و مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی که به موجب قوانین مربوط از این قبیل معافیت‌ها استفاده می‌کنند، در صورتی که وسائل نقلیه مورد نیاز برای انجام عملیات خود را از اتومبیل‌های ساخت کارخانجات داخلی تهیه نمایند از پرداخت مالیات موضوع قانون اخذ مالیات از اتومبیل‌های سواری و صفحات گرامافون مصوب اسفند ماه ۱۳۴۵ معاف خواهند بود. ولی هرگاه اتومبیل به شخص دیگری که مشمول معافیت فوق‌الذکر نباشد انتقال داده شود و در تاریخ انتقال پنج سال تمام از سال ساخت (مدل) آن نگذشته باشد منتقل الیه به نسبت مدت باقی مانده به قرار هر سال بیست درصد مشمول مالیات مزبور خواهد بود و پس از انقضاء پنج سال مشمول مالیات فوق نخواهد بود.
وزارت دارائی مکلف به اجرای این قانون می‌باشد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی- جناب آقای رئیس- همکاران ارجمند لایحه‌ای که هم اکنون مطرح است محتوی نکته محسوسی است که من امیدوارم همکاران ارجمند عنایت بفرمایند و اگر مقصود و منظوری که در این تلو این لایحه هست ایجاب می‌کند به منظور تشویق صنایع داخلی خریدارانی که نام برده شده است از معافیت‌هائی بهره مند شوند این معافیت‌ها به شکل معقول و منطقی باشد همین طور که ملاحظه می‌فرمائید در این مادۀ واحده گفته شده است که شرکت‌ها و مؤسسات و سازمان‌هائی که قبلاً از حقوق و عوارض گمرکی در مورد کالاهای بخصوصی معاف بوده‌اند و نیز نمایندگان سایسی که از حقوق و عوارض گمرکی در مورد کالاهای مورد نیاز خودشان معاف بوده‌اند و نیز مأمورین سیاسی خارجی و بین‌المللی که آن‌ها هم از حقوق و عوارض گمرکی معاف بوده‌اند به موجب این لایحه از مالیات معاف بشوند و این یک نکته حساسی است که باید به آن توجه کرد چون منطق این که یک گروهی را از حقوق و عوارض گمرکی معاف می‌کنند کاملاً متفاوت است با منطقی که گروهی را از مالیات معاف می‌کنند چون این‌ها شرت‌هائی است به منظور انجام خدماتی که در ایران عمل می‌کنند این‌ها احتیاج به ماشین و لوازمی‌دارند از جهت دیگری ما به منظور یک سلسله تبلیغ‌های اقتصادی و به منظور حمایت از صنایع داخلی خودمان یک سد گمرکی ایجاد کردیم منطق ایجاب می‌کند که آن شرکتی که به خاطر ما یک کارهائی انجام می‌دهد دیگر این سد گمرکی مانع انجام معافیت نباشد چون این‌ها ماشین‌ها را برای فروش نمی‌آورند ماشین‌هایشان را برای انجام خدمت می‌آورند بنابراین در مورد این شرکت‌ها معقول بوده در جای و مورد خودش که برای اتومبیل‌هائی که استفاده می‌کنند حقوق و عوارض گمرکی نپردازند نمایندگان سیاسی هم انشاءالله به شرط عمل متقابل یعنی نمایندگان سیاسی ما در کشور آن‌ها حقوق و عوارض گمرکی نپردازند و آن‌ها هم در کشور ما نپردازند تا این جا معقول است ولی می‌آئیم معافیت مالیاتی، معافیت مالیاتی عبارتست از بهائی که افراد یک ملتی، تولید کنندگان، مصرف کنندگان، یک مملکتی در ازاء خدمتی که حکومت به طور عموم می‌کند می‌پردازد این یک سد برای تشویق سرمایه و صنایع نیست این یک بهائی است که ما می‌پردازیم بنابراین منطقی نیست که اگر ما بخواهیم یک جا تخفیف بدهیم به کسی ارفاق بکنیم بیائیم مالیات را یا آن‌ها را از مقررات مالیات معاف کنیم خاصه این که اتومبیل‌هائی که در کشور ما ساخته می‌شود متأسفانه هنوز یک مقداری از قطعاتش از خارج وارد می‌شود اگر لازم است که ما صنایع داخلی مان را تشویق بکنیم اگر لازم است دولت برای این گروه‌ها امتیازی قائل بشود همان رول سابق را ادامه بدهیم یعنی آن‌ها را از حقوق و عوارض گمرکی قطعاتی که در این اتومبیل‌ها به کار رفته است معاف کنیم یعنی همان منطق ساختمان را تسری بدهیم یعنی آن‌ها از عوارض و حقوق گمرکی معاف باشند در صورتی که معاف کردن آن‌ها از مالیات یک بدعت جدیدی است یک تبعیض جدیدی است که ما برای یک گروهی که اتفاقاً خارجی هم هستند برقرار می‌کنیم حتی اگر برای گروه داخلی هم بود معافیت مالیاتی بدعت ناروائی بود چه رسد به این که برای گروه خارجی است و شرکت‌های خارجی است آن‌هائی که شرکت‌های خارجی غالباً دست‌های بازی دارند البته این مالیات را باید به دولت بپردازند و آن‌هائی که گروه‌های نمایندگان سیاسی هستند لااقل در آن لایحه قید نشده که مشروط به عمل متقابل. بنابراین ما یک گروه سیاسی را از مالیات معاف می‌داریم در صورتی که قید هم نشده که این عمل به طور متقابل هست و در شرایط متقابل و در کشورهای اروپائی نمایندگان ما می‌توانند از همین مزایا برخوردار باشند و مزیت بی سابقه و فوق‌العاده خلاف منطقی است که به آن‌ها می‌دهیم اما زیانش چی است؟ زیانش این است که وقتی ما این باب را باز کردیم که گروه‌های سیاسی یا شرکت‌های خارجی را از نوعی مالیات معاف کنیم این در باز خواهد شد که آن‌ها در موارد دیگری هم انتظار داشته باشند که از نوعی مالیات معاف باشند و آن وقت یک برگ برنده در اختیارشان قرار خواهد گرفت و آن همین لایحه خواهد بود و خواهند آمد و از ما خواهند خواست که در موارد دیگری هم آن‌ها را از مالیات معاف بداریم به دلیل این که قبلاً هم آن‌ها را از نوعی مالیات معاف کرده‌ایم و این هم به مصلحت ما نیست مثال خیلی ساده‌اش نوشابه‌های الکی یا غیر الکی است که در این کشور به وسیله کسانی ممکن است مشمول خریداران این اتومبیل‌ها باشند مصرف می‌شود آن‌ها هم فردا می‌توانند بیایند بگویند از فلان نوشابه الکی یا غیر الکی که در کشور شما مصرف می‌کنیم از ما توقع نداشته باشید آن قسمتی اش که مالیات است بپردازیم و به طور کلی مالیات یک قسمتی از قیمت است که در هر کشور پرداخت می‌شود قسمتی از قیمت اجناس ما را تشکیل می‌دهد و ایجاد چنین تبعیض‌های مالیاتی نظام قیمت‌ها را در کشور دچار تزلزل و نابسامانی می‌کند بنابراین به این دلیل که عرض کردم امیدوار هستم که عنایت و توجه لازم را بفرمائید پیشنهادی هم تهیه شده تقدیم خواهد شد که فقط این‌ها اگر لازم است از حقوق و عوارض مربوط معاف باشند فقط نکته‌ای هست آن چه را که ما امروز آن‌ها را معاف کردیم مبلغ کمتری را تشکیل می‌دهد اگر از مالیات معاف باشند و این مبلغ درست است و اگر هم چنین چیزی باشد احسانی است که ما می‌کنیم بنابراین به این ترتیب است که ما از قسمتی از حقوق و عوارض معاف بداریم عرض دیگری ندارم.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- بنده تصور می‌کنم مسئله آن قدر روشن بود که مقام ریاست هم به سختی به بنده اجازه دادند که توضیح بدهم لایحه که در حال حاضر تقدیم شده جناب آقای دکتر عاملی جناب عالی که همیشه اهل حساب بودید امیدوارم که این حساب به هم نخورده باشد میزان حقوق و عوارض گمرکی که به یک اتومبیل تعلق می‌گیرد به مراتب از قیمتی که اتومبیل ساخت داخلی به مملکت می‌پردازد بیشتر است به این معنی که اگر یک نماینده سیاسی یا نماینده شرکتی اتومبیلی از خارج وارد کند ۳۰ هزار تومان ۴۰ هزار تومان حق معافیت به آن می‌دهیم ولی اگر بخواهد از اتومبیل داخلی استفاده کند شاید این معافیت به چهار یا پنج هزار تومان هم نرسد یعنی به هیچ وجه این دو رقم با هم قابل مقایسه نیست بنابراین نمی‌توانیم این جا بگوئیم می‌آئیم یک اتومبیل را تجزیه می‌کنیم قطعات این را جداگانه ببینیم که هر قطعه چه قدر عوارض و حقوق گمرکی باید پرداخته شود این‌ها را جمع می‌زنیم بعد از جمع آن می‌آئیم از کمپانی سازنده اتومبیل پس می‌گیریم و به خریدار اتومبیل داخلی می‌پردازیم این اصلاً عملی نیست و صحیح نیست و نسبت به عمل متقابل که فرمودند در این لایحه اشاره شده که طبق قوانین مربوط از مزایا استفاده شود و در قوانین مربوط اگر جنابعالی به خاطر بیاورید قید شده به شرط عمل متقابل بنابراین ذکر آن جمله هم در آن لایحه ضرورت ندارد و بنده فکر نمی‌کنم که این راهی نزدیک تر و کوتاه تر و در عین حال با توجه به تمام جهاتش بهتر از این راه باشد که ما این‌ها را از یک مالیات مختصری معاف کنیم و موجبات تشویق برای خرید اتومبیل‌های داخلی و بالنتیجه حمایت از صنایع داخلی فراهم کنیم.
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور مادۀ واحده خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
در لایحه معافیت شرکت‌های نفتی ... پیشنهاد می‌شود:
- در صفحه ۲ سطر چهارم پس از کلمات «... داخلی تهیه نمایند» بقیه عبارت بشرح زیر اصلاح شود.
- «... از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی قطعات وارده که در ساختمان آن اتومبیل به کار رفته است معاف خواهند بود».
با تقدیم احترام- محسن پزشکپور- دکتر عاملی.
چون عنوان لایحه با مفاد مادۀ واحده تباین دارد پیشنهاد می‌کنم یکی از دو اصلاح زیر در لایحه مذکور به عمل آید.
۱- در عنوان لایحه «شرکت‌های نفتی» به «شرکت‌ها» اصلاح شود
یا
۲- مادۀ واحده به صورت زیر اصلاح شود.
مادۀ واحده- شرکت‌های نفتی که به موجب قوانین خاص ... الی آخر.
دکتر اسفندیاری.
رئیس- لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۱۴- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
- گزارش شور دوم گذرنامه شماره چاپ ۱۴۲۷
رئیس- به اضافه لوایحی که از دستور امروز باقی مانده در جلسه آینده مطرح خواهد شد بنابراین با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۱۰ صبح روز سه‌شنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.